Hoe word je rustig in je hoofd? Een hele uitdaging voor de moderne mensch. En zeker voor Catelijne Elzes, want ze is een klassieke tobber. Al zo’n tien jaar probeert ze haar rusteloosheid te bestrijden, met wisselend succes. Lees wat helpt (en wat niet). Deel 1: spreek die botte collega wèl aan.
‘Je bent overspannen’, zegt de huisarts. ‘Duidelijk.’ Ik pak een tissue uit het lelijke tissue-houdertje op haar bureau en snotter. Niet van verdriet maar van geluk. Heerlijk. Eindelijk iemand die me naar mijn bed verwijst; uitrusten jij! Als jonge moeder kun je me niet blijer maken. Ik had de laatste weken al het gevoel dat er zand in de machine zat. Ik sliep onrustig, was duizelig bij het opstaan en moest al huilen als mijn man vroeg of ik zijn tandenborstel ook nog even in kon pakken (kerstvakantie!). Maar toen ik daarna op mijn werk een document openende en niet meer kon lezen wat er stond, raakte ik in paniek. Mijn hersenen leken te zijn doorgebrand. Ik meldde me ziek en ging de volgende ochtend naar het inloopspreekuur…
Ongenoegen inslikken
Van de huisarts mag ik even niet meer werken en ‘moet ik veel uit het raam staren’. Daarnaast adviseert ze me cognitieve gedragstherapie, om uit te zoeken waardoor ik overspannen ben geraakt en wat ik daar aan kan doen. Vanaf dat moment ga ik een half jaar lang elke week braaf naar Dagmar, mijn therapeute. Een warm, hartelijk moederfiguur. Het fijnste vind ik dat ze me altijd serieus neemt, af en toe zegt ‘dat het ook veel is’ en vierkant achter me staat. Al pratende komen we erachter dat ik vaak mijn ongenoegen inslik. Niet aangeef wat iemands woorden of daden met me doen. Ik ben een harmonie-zoeker, houd niet van confrontaties en ga conflicten uit de weg. Vooral om te zorgen dat er niemand boos op me wordt, of erger: me nooit meer wil zien.
‘In plaats van stilvallen, moet ik nu juist onder woorden brengen wat er gebeurt’
Door mijn lichtelijk neurotische aard blijf ik vervolgens wel piekeren over wat er is gebeurd en wat ik fout doe. Van Dagmar moet ik aan de bak. Oefenen. Mijn ongenoegen uitspreken tegen bijvoorbeeld mijn man/zus/collega, omdat zij me het meest hoofdbrekens kosten. En ja, collega, want na vier weken uit het raam staren, ga ik weer één ochtend per week aan het werk. Ik moet het aangeven als ze me pijn doen (man wordt vaak boos, zus maakt valse grapjes en collega legt altijd de bal terug bij mij). Niet stilvallen en me terugtrekken om er later over te gaan tobben, maar onder woorden brengen wat er gebeurt. Lukt het niet op dat moment, dan moet ik er later op terugkomen. Dagmar leert me ook de alom geprezen ‘ik-boodschap’. Bijvoorbeeld: ‘Ik voel me rottig als je dat-en-dat zegt’ of: ‘Ik zou het fijn vinden als je dat en dat doet’.
LEES OOK: Ben jij een overthinker? Tips en trucs om er anders mee om te gaan…
Vallen en opstaan
Makkelijk is het niet, maar met vallen en opstaan leer ik het. En elke keer als ik met lood in mijn schoenen op iemand afstap, voel ik het liefdevolle duwtje van Dagmar in mijn rug. Soms reageert iemand lief, soms verbaasd, soms defensief maar bijna nooit boos (komt vast door die niet-agressieve ik-boodschap). Af en toe past iemand zijn gedrag aan, helaas gebeurt dat niet vaak; veranderen is moeilijk. Toch levert het mij altijd wat op, want zodra ik het heb uitgesproken, ben ik het grotendeels kwijt. Daarna voel ik me altijd een stukje lichter en opgeruimder. Ik neem tenminste mezelf serieus en dat geeft me kracht. Het gaat nog steeds niet vanzelf. Elke keer moet ik weer moed verzamelen om uit te spreken wat ik niet fijn vind of juist wel graag wil. Bang voor afwijzing blijf ik nog steeds, dat is een oergevoel. Maar de ervaring leert dat mensen niet bij je weg gaan als je aangeeft wat je voelt, ze komen juist eerder dichterbij.
Wat is het?
Cognitieve gedragstherapie is een actieve vorm van therapie waarbij je leert om anders tegen problematische situaties aan te kijken en er anders mee om te gaan. Anders denken, anders doen dus.
Tip
Mocht je deze vorm van therapie willen volgen, zoek dan dóór tot je een therapeut hebt waarmee het klikt. Verwacht niet dat je opeens voor 100% anders in het leven komt te staan, 5% gedragsverandering is realistischer. Toch kan dat een volgende burn out soms al voorkomen!
LEES OOK: Maaike probeert zich te ontspannen, maar dan krijgt ze déze 46 gedachten. Herkenbaar?
Like je ons al op Facebook? Please do! Hiero!
Meer over Catelijne Elzes vind je hier…
(Foto Catelijne: Margriet Hoekstra)
Over problemen loslaten: wat je van bomen in de herfst kunt leren 
Heb jij een A, B of C persoonlijkheid? 