Het is een intrigerende theorie, die over de A, B (en sinds enige tijd ook C) persoonlijkheidstypes. Ze hebben allemaal hun fijne en minder fijne kantjes en daar zou je dus je voordeel mee kunnen doen. Maar: is het zo absoluut, en zo ja of nee: wat kunnen we ermee? Psycholoog Suzie verklaart.
De A, de B en de C persoonlijkheid? Kort samengevat betekent het dit. Type A heeft meer last van stress (en meer vatbaarheid voor burn out) dan type B omdat type B nou eenmaal wat relaxter is. Er zou ook sprake zijn van een type C persoonlijkheid; die vermijdt het liefst stress. Overigens is de leer in de jaren 50 van de vorige ontwikkeld door een arts in verband met onderzoek naar hart- en vaatziekten. Sinds die tijd is er best wat discussie over of het nu waar is of niet, het bestaan van die types en zo ja, de daadwerkelijke gevolgen van het een-bepaald-type-zijn.
A, B en C persoonlijkheid
Laten we ze eerst eens samenvatten volgens de omschrijvingen:
Type A persoonlijkheid
- Is ambitieus, status- en competitiegericht
- Is pro-actief en trekt verantwoordelijkheden naar zich toe
- Zet door ook al lijkt het hopeloos (soms tegen beter weten in)
- Houdt van ‘winnen’ en voelt stress als hij faalt
- Houdt van duidelijkheid, deadlines en time management
- Ervaart relatief veel stress
Type B persoonlijkheid
- Heeft een gematigd temperament
- Is flexibel: werkt iets niet, dan probeert hij iets anders
- Laat gemoedstoestand niet afhangen van succes of falen
- Kan wat chaotisch of ongeorganiseerd zijn, improviseert soms
- Vindt het spel belangrijker dan het winnen
- Ervaart weinig stress
Type C persoonlijkheid
- Past zich het liefst aan
- Slaat onder hoge druk makkelijker dicht
- Voelt zich bij stress hulpeloos
- Vindt het moeilijk om in zware situaties beslissingen te nemen
Er is hoop; je kunt bepaalde mechanismen ook weer afleren
Volgens Suzie is de A-B-C leer trouwens wel wat strak geformuleerd: ‘Persoonlijkheden zijn natuurlijk vaak genuanceerder en complexer, maar het laat wel zien dat bepaalde persoonlijkheidstrekken het risico op overspanning vergroten.’ Volgens Suzie zijn veel type A karaktertrekken – deels – aangeleerd, door eerdere gebeurtenissen. Er is dus hoop; je kunt die ook weer afleren. Suzie: ‘Iedereen wordt met een temperament geboren, niet met een persoonlijkheid. Er zijn rustige, tevreden baby’s, die zacht jammeren als ze honger hebben, en drukke, onrustige baby’s die wachten op eten niet kunnen verdragen. Van een echt ‘karakter’ is dan nog geen sprake. Die groeit door ervaringen, die bepaalde trekken remmen of stimuleren. Je temperament is dus eigenlijk een voorspeller in welke richting je persoonlijkheid zich kan ontwikkelen.’
Pak van A, B of C wat je nodig hebt
Oké, duidelijk. Maar wat doe je nou als je door die nature-nurture combi duidelijk een A bent geworden? Of een B? Of een C? Nou: proberen te variëren als dat nodig is. Zie het als een koelkast, waar je vrij ‘vitamine A, B of C’ uit mag pakken. Merk je dat je tegen het plafond zit? Benoem naar jezelf je A-gedrag en probeer wat B; ga iets doen waar je rustig van wordt. Overzie je het geheel juist niet meer door je chaotische B-aard? Praat met een typische A-vriendin om orde in de chaos te scheppen of gebruik een app als Trello (een soort online takenlijstje). Loop je vast, omdat je maar door blijft zetten? Toon je kwetsbaarheid, zoals type C. Lukt het jou juist als C niet om initiatief te nemen? Vraag je A-vader om raad. Natuurlijk ‘ben’ je misschien een bepaald type (en dit kan je vaak ook heel positieve dingen opleveren, zo is A een doorzetter, B een levensgenieter en blijft C uit de problemen), maar je leven lang blijf je in ontwikkeling en je bent niet eendimensionaal. De eerder genoemde koelkast is dan zeker geen slecht idee: soms heeft je A leven wat meer B nodig of juist andersom. Een gerecht is ook het lekkerst als het meer dan één smaak bevat, nietwaar? Welk type ben jij? Laat het weten in de reacties hieronder!
LEES VERDER: WAAROM FOCUSSEN OP WAT BETER KAN JE SOMS JUIST ONGELUKKIGER MAAKT…
Stress, werkstress, of een burn out? Doe de Online Masterclass ‘Effectief omgaan met stress’ van STRESSED OUT, gebaseerd op inzichten uit de psychologie, fysiologie en neurologie. In 7 weken leer je hoe je stress herkent én aanpakt. De Online Masterclass heeft daarnaast oefeningen en een handig digitaal werkboek. Veel werkgevers vergoeden deze Online Masterclass, omdat hij valt onder persoonlijke ontwikkeling en stressreductie, vraag bij je werkgever naar de mogelijkheden! Meer informatie over deze Online Masterclass vind je HIER.
Over problemen loslaten: wat je van bomen in de herfst kunt leren 
Burn out komt juist na de vakantie best vaak voor. Waarom? 