Burn out herstel: de overgave aan het grote niet-weten

Lees meer van Maaike Helmer

Elke woensdag deel ik inzichten uit mijn boek ‘NIETS, mijn zoektocht naar innerlijke rust in tijden van alles‘ (bekend van o.a. JAN, Elle, Koffietijd en Flow). Deze week vertel ik over mijn burn out herstel. En waarom zoiets nu eenmaal duurt zolang als het duurt.

Burn out herstel: het gaat niet sneller dan het gaat. Als je me dat had verteld tijdens mijn burn out, had ik waarschijnlijk een bord naar je hoofd gegooid. Het was namelijk mijn eerste vraag toen ik tijdens mijn burn out bij een psycholoog belandde: hoe lang gaat dit duren? De psycholoog in kwestie keek me meewarig aan. In haar ogen zag ik mezelf en mijn vraag gespiegeld. Ik was een vrouw die met deadlines werkte, en hier wilde ik ook een deadline op. Graag snel een beetje. Dan kan ik weer aan het werk.

Het duurt zolang het duurt, die woorden smaakten bitter

‘Het duurt zolang als het duurt’, zei ze toen. Ik voelde weerstand onderin mijn buik. ‘Zolang als het duurt…’ herhaalde ik, de woorden proevend. Ze smaakten bitter. ‘Maar kun je daar niet een sóórt van indicatie van tijd op zetten? Ik bedoel: drie weken? Drie maanden? Drie jáár?’ De psycholoog lachte. Ze liet eerst een stilte vallen. ‘Ik denk dat jij specifiek niet drie jaar bezig bent met je burn out herstel. Maar drie maanden om volledig te herstellen is misschien wel erg positief ingeschat.’ Ik liet me in de bank in haar praktijk wegzakken als een bokser die net een strakke rechtse had moeten incasseren. Maar wat kon ik verwachten? Hoe zou ik hieruit komen?

Hoe sneller ik wilde gaan, hoe harder mijn burn out me knockout sloeg

Ik weet nog goed hoe gefrustreerd ik was toen ik merkte dat hoe sneller ik wilde gaan, hoe harder mijn burn out me knockout sloeg. Keer op keer. Ik was gewend om mijn grenzen te negeren, en dat was dus ook mijn eerste manier om hiermee te dealen: bijvoorbeeld boeken proberen te lezen om mijn herstel te bespoedigen (spoiler: boeken lezen met een burn out lukt niet). Maar als een kind dat in de winter zijn veters probeert te strikken en gefrustreerd is over de krachteloosheid van zijn bevroren vingers, zo boos was ik toen alles wat ik maar ‘hard’ deed, zo hard als ik gewend was, het tegenovergestelde effect had.

Ik moest me overgeven aan het niet-weten

Ik moest me overgeven aan het niet-weten. Het niet-weten hoe lang het zou duren, wat ik zou tegenkomen en hoe ik hieruit zou komen. Ik was er al snel uit dat ik niet een ‘nieuwe en betere, herrezen versie’ van mezelf wilde worden. Die houding had me juist zo de diepte in geholpen. Nee, ik zou gewoon het mens zijn dat hier aan de andere kant uit zou komen. Een mens dat niet meer bang hoefde te zijn om kwetsbaar te zijn. Die mócht falen. Die menselijk mocht zijn, met alle butsen en deuken die daarbij hoorden. Dat had ik mezelf eerder niet toegestaan.

Relax, zei een vriendin, nothing is under control

Het niet-weten kostte me ontzettend veel energie. Ik moest een overlevingsmechanisme, controle, laten varen om te kunnen herstellen. En dat bleek een vreemd, maar mooi cadeau. ‘Relax,’ zei een vriendin ooit tegen me, ‘nothing is under control.’ Ik moest daar destijds een beetje smalend om lachen, in de veronderstelling dat ík veel dingen wel onder controle had. Maar nu werd ik geconfronteerd met de menselijke kwetsbaarheid en dat maakte me nederig. Het niet-weten was vreselijk en het was bijzonder. All great changes are preceded by chaos, dat was een quote (afkomstig van Deepak Chopra, maar dat wist ik toen niet) waar ik in die tijd veel aan had. Aan alle grote veranderingen gaat chaos vooraf. En het was de kunst me over te durven geven aan die chaos. Juist daarvan heb ik uiteindelijk veel geleerd. Het meeste misschien wel. Een burn out krijgen is soms een harde manier om te leren dat het leven niet altijd onder controle te houden is. Hoe graag we dat met zijn allen ook willen.

LEES OOK: DOOR DEZE 3 FASES GAAT IEDEREEN DIE EEN BURN OUT KRIJGT…

Maaike Helmer is oprichter STRESSED OUT: de eerste (online) uitgever ter wereld op dit gebied. Eind 2018 verscheen haar boek ‘NIETS’, over meer innerlijke rust in tijden van alles. Het boek – lees hier een preview – kreeg veel landelijke media aandacht in o.a. Flow, Koffietijd, JAN, Elle, Flair, De Telegraaf en Trouw en wordt vergeleken met ‘Eten, bidden, beminnen’ van Elizabeth Gilbert.