Maaike van Dooren kreeg eind 2014 een burn out. Ze schrijft over de stress die dit opleverde voor haar gezin en over het herstel. Want hoe doe je dat eigenlijk: herstellen? Nou, Maaike wil het liefst (zoals zoveel mensen met een burn out) herstellen volgens het boekje…
Niets lijkt mij momenteel gelukkig te maken. Er is weinig waar ik van geniet. Na mijn bezoek aan de bedrijfsarts blijkt dat ik moet starten met werken aan mijn herstel. Ik schrijf met opzet ‘werken’, want het is zeker niet iets dat vanzelf gaat. Het kost tijd, inspanning en doorzettingsvermogen. Voor alle mensen die denken dat mensen met een burn out fijn thuis zitten en niks doen: think again!
Alles wat ik doe, doe ik perfect; herstellen van een burn out ook
Op aanraden van de bedrijfsarts maak ik een afspraak met een psycholoog van de HSK groep. Dat is de praktijk die me wordt aangeraden, dus daar ga ik naar toe. Op een of andere manier lijkt het in mijn hoofd te zitten dat ik moet herstellen volgens het boekje. Alles wat ik doe, doe ik perfect. Herstellen van een burn out ook. Ik wil voorkomen dat men mij kan verwijten dat mijn herstel niet vlot genoeg verloopt. Daarom volg ik de aanwijzingen van de bedrijfsarts en psycholoog precies op.
Burn out protocol
De psycholoog werkt met een burn out protocol. Een duidelijk stappenplan dat mij moet helpen te herstellen van deze burn out, leert om mijn grenzen te bewaken en geeft terugvalpreventie. We beginnen met een uitgebreide intake. Ik moet een zeer lange vragenlijst invullen, die besproken wordt met de psycholoog. Tijdens deze intake worden mijn klachten op een rij gezet en wordt een therapieplan opgesteld. Wanneer ik al mijn klachten op een rij zie staan, schrik ik. Voor mijn gevoel is het met mij lang niet zo erg gesteld. Dat idee verandert wanneer ik de klachten in het sessierapport zwart op wit lees. ‘Cliënte rapporteert de volgende klachten: vermoeidheid, veel slaapbehoefte, wisselende stemming, prikkelbaarheid, concentratieverlies en geheugenproblemen.’ Daarnaast wordt er een score aangehangen, een zogenoemde SCL-90 score. Ik scoor 227 terwijl de score normaal tussen de 113 en 123 ligt. Ai! Dit bevestigt toch wel degelijk: ik heb een burn out.
Mijn klachten nemen toe als ik een afspraak heb met mijn leidinggevende of bedrijfsarts
Naar aanleiding van de intake wordt er gestart met mijn behandeling. Het burn out protocol wordt in werking gesteld. We starten met een klachtenregistratie. Elke dag moet ik per uur de intensiteit van mijn klachten bijhouden. Op deze manier wordt het inzichtelijk wanneer de klachten het zwaarst zijn. Daarbij valt op dat de klachten intensiteit toeneemt wanneer ik een afspraak heb met mijn leidinggevende of de bedrijfsarts. Ik ga dan zweten, kan me niet concentreren op wat er wordt gezegd en mijn benen lijken me niet te kunnen dragen. Daarnaast neemt het klachtenniveau toe op momenten van spits in huis. Mijn therapeut leert me ontspanningsoefeningen zodat ik op die momenten even tot rust kan komen. Al snel merk ik dat meditatieoefeningen zoals een bodyscan erg goed bij mij werken.
Bodyscan
Op het moment dat ik last heb van mijn klachten zoals vermoeidheid, zwabberbenen, ruis in mijn hoofd of een piep in mijn oren, ga ik even op bed liggen voor een bodyscan. Liggend op mijn rug ga ik – rustig ademhalend – in gedachten mijn hele lichaam langs. Ik leer om bij elk stukje van mijn lichaam stil te staan en echt te voelen hoe het daar voelt. Voorheen nam ik niet de tijd om eens stil te staan bij hoe ik me voel. Nu merk ik dat het heel erg goed is om dit regelmatig bewust te doen. Het is niet eens zweverig. Het is fijn om aandacht aan mezelf te besteden. Ik voel me daarna veel meer ontspannen.
Terwijl ik opga in de muziek raakt mijn hoofd echt leeg
Mijn psycholoog legt me uit dat ontspanning door inspanning goed werkt. Ik bouw de meditatie uit in de sportschool. Ik schrijf me in bij een sportschool waar ze alleen lessen geven. Ik ben niet zo van het aan de apparaten hangen daarom voelt deze sportschool prettig. Daarnaast geven ze me hier duidelijk advies. Ik begin met een les flow cycle. Deze spinning les draait om je ademhaling. Een heerlijke ontspannen manier om te sporten. Terwijl ik opga in de muziek raakt mijn hoofd echt leeg. Daarna nog een les yoga en ik kom als herboren terug uit de sportschool. Ik voel me rozig. Ik heb me in tijden niet zo ontspannen gevoeld. En dat terwijl ik vroeger yoga en meditatie zweverig vond. Ik wist duidelijk niet waar ik het over had.
Gedachtenschema’s
Tijdens mijn sessies bij de psycholoog werk ik hard aan mijn verdere herstel. Ik moet gedachtenschema’s gaan bijhouden. Op deze manier ontdek ik dat er vaak automatisch negatieve gedachten ten grondslag liggen aan mijn gevoel. Door die op te schrijven en argumenten te bedenken die in strijd zijn met de automatische negatieve gedachten, kom ik tot nieuwe, evenwichtiger gedachten. Hierdoor voel ik me minder vaak bang, bedroefd of boos. Ik ontdek dat er vaak meerdere waarheden zijn. Zoals ik een situatie bekijk, hoeft niet de manier te zijn waarop een ander ernaar kijkt. Door gedragsexperimenten moet ik dit verder uitwerken; in echte situaties uitproberen welke van de gedachten het meest realistisch is. Al snel blijkt dat minderwaardige, negatieve gedachten – die er vaak vooraf in mijn hoofd ontstaan – helemaal niet waar blijken te zijn. Ik word wel degelijk gewaardeerd als dochter, zus, moeder, vrouw en werknemer. Daarnaast blijkt dat ik zelf de enige ben van wie ik al deze rollen perfect moet uitvoeren. Niemand blijkt dat daadwerkelijk van mij te eisen. Het zit alleen in mijn hoofd. Wat een openbaring!
Nu zie ik dat ik mijn grenzen niet kon bewaken omdat ik geen idee had waar ze lagen
Mijn klachten nemen duidelijk af. Vooraf zeiden mensen mij dat ik mijn grenzen moest bewaken. Nu zie ik in dat ik deze niet kon bewaken omdat ik geen idee had waar mijn grenzen lagen. Ik had mijn gevoel zodanig verdoofd dat ik niet meer wist wat mijn grens wás. Ik vond het normaal om alle ballen in de lucht te houden, nooit hulp te vragen en nooit bewust rust te nemen. Ik denderde door. Nu dender ik er steeds minder vaak overheen. Ik laat los dat mijn huishouden op zijn gat ligt en dat mijn sociale leven stilstaat. Ik accepteer dat ik het nu niet op kan brengen. Mijn hoofd heeft rust nodig. Net thuis van een afspraak met mijn leidinggevende en de bedrijfsarts ga ik lekker op de bank liggen. Zonder schuldgevoel over wat er allemaal nog moet gebeuren. Ik erken dat ik nu een momentje voor mezelf nodig heb om bij te komen van de ochtend.
De ruis trekt op
Ik merk – nu er rust in mijn hoofd komt – dat ik me bewuster word van mijn omgeving. Alsof de ruis optrekt en er plek is om waar te nemen. Vanaf mijn plekje op de bank kijk ik naar buiten de tuin in en zie de eerste krokussen. De zon schijnt, er komen blaadjes aan de bomen. Ik hoor de vogels fluiten en zie ze rondfladderen met takjes in hun snavels. Ze zijn druk met het maken van nesten. Voor het eerst in tijden proef ik wat ik eet. Ik geniet van mijn salade van tomaat, olijven en tonijn. Het lijkt wel alsof mijn zintuigen zich eindelijk weer openen, nadat ze jaren gesloten zijn geweest. Stukje bij beetje leer ik weer genieten van de kleine dingen om me heen. Na jarenlang najagen van grootse doelen, voel ik nu dat het juist de kleine dingen zijn die ertoe doen. Iets dat ik eigenlijk al lang weet. In de derde klas van de lagere school schreef mijn meester namelijk al in mijn poëzie-album:
Wees bevriend met kleine dingen.
Met een kleine bloem die bloeit.
Met de vogeltjes die zingen.
Met het vlindertje dat stoeit.
Met de heldere regendruppels.
Met de blije zonneschijn.
Wees bevriend met kleine dingen.
En je zult gelukkig zijn.
Deze wijsheid werd me al vroeg bijgebracht. Toch heb ik eerst zo’n klap moeten maken om het écht te kunnen ervaren.
Maaike van Dooren is kwaliteitsfunctionaris in het bedrijfsleven en moeder. Verder haalt ze veel plezier uit bloggen, interieurstyling bij haar eigen Speelhuis Interieur Styling en hardlopen.
Wilde jij ook herstellen volgens het boekje? Praat erover mee op onze Facebookpagina!
8 x vrienden die je door een rottijd heen slepen 
Zo ga je om met slechte dagen en burn out terugval 