Werk is als een jas: wat als hij niet meer past?

Lees meer van Maaike Helmer

Werk kan soms net zijn als een jas, op een gegeven moment past ie gewoon niet meer. Hij past niet meer bij hoe jij jezelf ziet, bij je principes of je bent hem simpelweg ontgroeid. En dan?

Werk is geen statisch gegeven. En jij al helemáál niet. Zo kan het dus voorkomen, dat jij en je werk niet langer matchen, ook al ging het jaren goed en paste je werk je vroeger als je lievelingsjas. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je uit je werk bent gegroeid; je jas is te klein. Je wilt meer uitdaging of hebt het gevoel dat er meer uit te halen valt, maar je werk biedt daar niet de gelegenheid toe of is er niet op ingericht. Het kan ook zijn dat juist je werkomgeving enorm verandert, maar jij je er niet comfortabel (meer) in voelt; je jas past niet meer bij je stijl. En het kan óók zo zijn, dat je op een gegeven moment iets anders wilt dan wat je een tijd hebt gedaan, bijvoorbeeld omdat je erachter komt dat er al die tijd behoeftes waren die je vakkundig hebt weten te negeren, maar die zich niet meer laten wegdrukken; je jas voldoet niet meer aan wat je ervan nodig hebt. Allemaal manieren waaruit kan blijken dat die jas, die je werk was, je niet meer past.

Zelf heb ik een aantal keren in mijn leven meegemaakt dat mijn werk me niet meer paste. En dat merk je niet altijd meteen.

Soms heb je er al zó veel energie in gestopt…

Toen ik als internationaal model werkte, kwam er een moment waarop ik diabetes type 1 kreeg. Mijn leven veranderde ingrijpend, maar mijn werk veranderde niet mee en dat schuurde. Ik kon qua diabetes regulering en het extreme reisschema niet meer voldoen aan wat er van me werd verwacht. Daar was geen mouw aan te passen. Ook het feit dat ik een gezonder gewicht kreeg, paste niet bij wat mijn vakgebied vereiste. Daarnaast merkte ik dat ik steeds vaker buikpijn kreeg van het onverholen cynisme dat de modewereld vaak kenmerkt. Maar het heeft lang geduurd (ik heb er zelfs op redelijk ingrijpende wijze mijn gezondheid voor op het spel gezet, dat lees je in mijn boek NIETS) voor ik ook echt de knoop door kon hakken; ik had er zó veel tijd en energie in gestoken… In het geval van mijn modellenwerk heeft het lot dus min of meer voor mij besloten, terwijl er, diep vanbinnen, ook al iets in me borrelde: klópt dit nog wel?

Soms wíl je het ook gewoon niet weten

Later, tijdens mijn journalistieke carrière, heb ik nog zo’n moment gekend. Ik was eigenlijk ‘uit mijn werk gegroeid’. Apart genoeg zag iemand anders dat eerder dan ik. Toen een adjunct hoofdredacteur van het tijdschrift waar ik werkte me vertelde dat ze dacht dat ik de perfecte persoon zou zijn om voor mezelf te beginnen, vond ik dat een héél vervelende opmerking. Ik dacht dat ze me niet goed vond in mijn werk. Terwijl zíj zag dat ik niks leuker vond dan de hele dag komen met állerlei ideeën. Zij dacht dat ik me nóg gelukkiger zou voelen als ik daarin enorm veel vrijheid had. Daarin had ze gelijk. Bleek achteraf.

Soms is het overduidelijk

Twee jaar geleden merkte ik dat er iets in mij begon te kriebelen – ik voelde me zéker niet ongelukkig, maar ik had het gevoel dat ik meer te ‘geven’ had aan deze wereld. Ik wilde mensen helpen met waar ik zelf mee had geworsteld: stress. En op een heel onverwacht moment, toen ik in de keuken thee zette, wist ik het, opeens; een online magazine over stress. Dat was er namelijk nog niet. Ik voelde me meteen warm worden en blééf enthousiast over mijn plan. En dan weet je dat het ook echt goed zit. Als iets je vlinders in je buik geeft en blíjft geven, is het overduidelijk.

Wat als je werk niet meer past?

En wat nu als je merkt dat je werk niet meer past? Wat doe je dan? Soms kan het roer genadeloos om; als dat voor je wordt besloten bijvoorbeeld, door een reorganisatie. Maar vaker nog zit je in between a rock and a hard place. Je denkt wel dat je iets anders wilt, maar hoe pak je dat aan? Het kan dan enorm helpen om te praten met mensen in het vakgebied waar je naartoe wilt, of het bedrijf waar je zou wíllen werken. Al is het maar op informele basis, júist dan kom je veel te weten over het werk dat je wilt doen. Daarnaast kun je kleine stapjes zetten richting je doel: wat kun jij vandaag nog doen om een stapje dichterbij te komen? Misschien boeken lezen over het vakgebied waar je je toe aangetrokken voelt? Een cursus volgen in de avonduren? Er is altijd wel íets wat je kunt doen. Zo kun je langzaam wennen aan het, mogelijk, aantrekken van een andere jas.

En als je nog niet weet wat je wilt?

Maar als je nou nog niet wéét wat je dan wel wilt? Dan helpt het soms om te kijken naar wat voor jou heel vanzelfsprekend is dat je het kunt. Zo was het voor mij altijd heel vanzelfsprekend om mensen tips and tricks te geven bij stress gerelateerde zaken, of hen te wijzen op inzichten en boeken waar ze iets aan hadden. Het was voor mij ook vanzelfsprekend me altijd op dit gebied te blijven ontwikkelen. Zó vanzelfsprekend, dat ik het zelf eigenlijk niet eens zag. Dat kwam pas vrij laat; toen bleek dat níet iedereen dat deed – wat ik wél dacht. Je kunt ook aan je omgeving vragen wat ze nu écht ‘jou’ vinden. Je zult er namelijk nog van verbaasd staan met wat voor dingen ze dan komen. Het kan je vaak best wat extra inzicht over jezelf verschaffen. Ook kijken naar wie je bewondert kan je iets vertellen over jezelf. Soms niet eens in het uiteindelijke beroep, maar vooral in ‘zijn geheel’. Zo heb ik zelf bijvoorbeeld altijd zeer veel bewondering gehad voor neuropsycholoog Oliver Sacks, die ingewikkelde neurologische en psychologische zaken verhalend en begrijpbaar wist uit te leggen. Zijn vermogen om met compassie te kijken naar een onderwerp, dat heb ik onbewust ook een beetje overgenomen.

Op deze manieren kun je dus stappen zetten richting je ideale baan. En blijf je vooral altijd afvragen: past deze jas me nog? Jezelf regelmatig die vraag stellen, houdt je scherp en draagt bij aan je werkgeluk. (Foto: Daniel Adesina/Unsplash)

LEES OOK: WAAROM IK GEEN LAST (MEER) HEB VAN WERKSTRESS…