‘Linda werkt aan haar gezondheid.’ Onlangs gaf magazine/mediamerk LINDA. met deze woorden via verschillende platformen te kennen dat het merk het komende jaar een ‘plateaujaar’ inlast. Er waren best wat (bijna) burn outs op de redactie en het merk wil graag onderzoeken hoe je passie combineert met de juiste dosis rust. Waarom is het goed voor ons allemaal dat juist LINDA. dit doet? STRESSED OUT founder Maaike legt het uit.
Met 1 op de 7 Nederlanders met burn out klachten, is er sprake van een serieus probleem op het gebied van (werk)stress. Allereerst, en daar blijf ik op hameren, is stress op zichzelf niet slecht. Bij elke handeling is een zekere vorm van stress aanwezig. Zonder stress zouden we totaal apathisch zijn. Om bijvoorbeeld jezelf te voorzien van eten is een zekere vorm van stress (overlevingsdrang, initiatief) nodig. Zelfs om alleen al wakker te worden wordt het stresshormoon cortisol aangemaakt. Dus in onze basis zit het al. Vroeger, als oermens, ervoeren we daarnaast al regelmatig echt stress, alleen: dat was kort, die paar momenten dat je dacht een beer te horen of je moest jagen op eten. Na die pieken was er rust, waarna we weer konden opladen. Daar is ons lichaam dan ook het beste op ingericht.
We doen wat we kunnen, maar ons fysieke gestel kan dit nieuwe systeem niet aan
Tegenwoordig is er sprake van een heel andere vorm van stress; door de industriële en vervolgens digitale revolutie, gaan we op een heel andere manier om met (over)leven. We werken steeds minder met ons lichaam, steeds meer met ons hoofd. En door de 24-uurs economie (en 24-uurs communicatie), worden we ook nog eens geacht om elk moment bereikbaar te zijn. Hadden we vroeger stresspieken en rustmomenten, nu staat ons systeem continu aan. We doen wat we kunnen, maar ons fysieke gestel is er simpelweg niet op gebouwd. Maar ja, de wereld is veranderd, zo snel, dat er geen tijd is geweest ons af te vragen hoe wij ons ertoe moeten verhouden. Gevolg: er vallen mensen om. En in plaats van het systeem ter discussie te stellen, kijken we eerst naar de omgevallenen. Want hé, we moeten door; survival of the fittest, wie omvalt is zwak (in het geval van burn out is dit overigens niet waar, het zijn meestal de meest betrokken werknemers die als eerste omvallen).
De cijfers zijn schokkend, het wordt moeilijker vol te houden dat het probleem alleen bij individuen ligt
De cijfers zijn nu zo schokkend aan het worden, dat het steeds moeilijker wordt om vol te houden dat het probleem (alleen) bij individuen ligt. Tijd dus om het bespreekbaar te maken, zodat we er iets mee kunnen. Maar hoe ontstaat draagvlak voor dit onderwerp? Als er een bewustzijnsverschuiving plaatsvindt op een bepaald gebied, moeten er voorlopers zijn. Mensen die zien dat er iets broeit (waaronder ik mezelf even heel onbescheiden schaar met stressedout.nl), die het waarnemen en benoemen. En vervolgens zijn sterke meningbeinvloeders, beeldvormers, enorm belangrijk, zodat iets als een olievlek uitspreidt.
Taboeaspect
Op het gebied van (ongezonde!) stress zal er een bewustzijnsverschuiving plaatsvinden. Maar: ‘stress’ en helemaal ‘burn out’ heeft in beginsel een taboeaspect. Als je toegeeft dat de mens kwetsbaar is, onderken je waar we eigenlijk allemaal bang voor zijn; we kunnen kapot. In ultimatum: we zijn sterfelijk. En wie dat als eerste laat zien, is af. Toch moeten we erkennen dat we niet onkwetsbaar zijn, en niet zo adaptief als we hoopten. Dat is niet erg, we moeten leren omgaan met deze nieuwe vormen van werk, communicatie, beschikbaarheid. En met de wijze waarop we onze instrumenten (lichaam, geest) inzetten. Dat moeten we durven onderzoeken. Dat vergt allereerst dat we open durven te zijn over die kwetsbaarheid.
Dat LINDA. zo open praat over kwetsbaarheid is van onschatbare waarde voor dit onderwerp
Maar: daar moeten dus partijen in zijn met een zekere macht over de beeldvorming. Krachtige, sterke partijen. Mensen en ‘instituten’ die laten zien dat die beweging er is. Die, om het maar even saai te verwoorden; het maatschappelijk draagvlak verbreden. Je ziet dat nu gebeuren. Zo was er eerst het interview dat ex-ABN-AMRO topvrouw Florien Vaessen gaf aan Het Parool dat nogal wat stof deed opwaaien (lees overigens hier ons eigen interview met Florien). En ook het televisieprogramma dat Sophie Hilbrand momenteel maakt (die zelf een burn out kreeg) zal een behoorlijke bewustzijnsverschuiving tot gevolg hebben. Dat LINDA. (Jildou van der Bijl) nu zo openlijk spreekt over het feit dat burn outs ook bij hun redactie op de loer lagen, en ze dus het komende jaar ‘aan LINDA.’s gezondheid gaan werken, is van onschatbare waarde voor het onderwerp (negatieve) stress. Zo’n groot, krachtig mediamerk dat haar kwetsbaarheid zo open en eerlijk toont, geeft de grote groep een fiat om er ook over na te gaan denken. En daarmee naderen we met rasse schreden het tipping point; het punt dat Malcolm Gladwell al eerder in zijn gelijknamige boek beschreef: het kantelpunt waarop iets kleinschaligs grootschalig wordt.
Zelfs LINDA. kan kapot
Nu kunnen we dus gaan praten over het feit dat alles kapot kan. Zelfs LINDA., het media winnaarsmerk van Nederland. Het volgende punt is dat we zowel op maatschappelijk als individueel niveau onze verantwoordelijkheid nemen. We moeten niet terug willen naar het pre-industrieel of predigitaal tijdperk. We hebben nu eenmaal beschikbaarheid over die tools. De volgende vraag is: wat doen we ermee? STRESSED OUT is onstaan vanuit die vraag; de ervaringen te delen en te bekijken welke mogelijkheden er allemaal zijn. Nu zijn we veelal slachtoffer van stress, terwijl stress zoiets moois en een scheppende kracht kan zijn. Maar pas vanuit een zekere rust (remember de oermens) kun je fullblown ‘gaan’, kun je optimaal presteren. Leren we er op de juiste manier mee omgaan (bijvoorbeeld door als maatschappij de 24/7 beschikbaarheid ter discussie te stellen, bij bedrijven te kijken naar waar de intrinsieke motivatie stopt en de extrinsieke begint, stressbeleving een integraal onderdeel van bedrijfsvoering te maken, enzovoort…), dan kunnen we stress inzetten waarvoor het bedoeld is; als stimulerende kracht. En niet als lamlegger van ons eigen en het maatschappelijk systeem.
LEES VERDER: Wat ís stress eigenlijk en hoe word je het de baas? Hier even een heldere uitleg!
Meepraten over dit artikel? Dat kan op onze Facebookpagina!
Verrassende vragen om jezelf vóór nieuwjaar te stellen 
Over problemen loslaten: wat je van bomen in de herfst kunt leren 