Pleasen: waarom doe je dat?

Lees meer van Krista Hogenboom

Pleasen… man man man, wat is dat gedrag moeilijk af te leren. Afleren start, als je weet waar het pleasen is begonnen, zegt coach Krista…

We worden geboren als een onbeschreven blad. We dansen door het leven, we lachen als we blij zijn en bij verdriet laten we ongeremd onze tranen stromen. Naarmate je ouder wordt, word je je steeds meer bewust van de meningen die anderen hebben over jou en je gedrag. Langzaam maar zeker ga je je daar steeds meer aan aanpassen. Dat gaat meestal zonder dat je het in de gaten hebt. Je wilt je ouders een plezier doen door je gepast te gedragen, je zorgt dat je mening en gedrag niet teveel afwijken van dat van je vrienden, zodat je erbij blijft horen. Vaak komt je gedrag wel min of meer overeen met hoe je het zelf wilt, maar niet altijd. En in dat geval drijf je, zonder dat je het in de gaten hebt, steeds verder af van wie je werkelijk bent. Meestal met een plezierig resultaat; je wordt geaccepteerd door de mensen die belangrijk voor je zijn. Dit geldt voor iedereen, alleen niet voor iedereen in dezelfde mate. Iedereen vertoont op gezette tijden sociaal gewenst gedrag. Soms betekent dat dat je op een feestje je woorden inslikt als je iemand ziet die je helemaal niet mag, gewoon om de lieve vrede te bewaren. En soms houdt het in dat je je gedraagt op een manier die niet per se bijdraagt aan jouw gevoel van geluk, maar die er wel voor zorgt dat je niet wordt afgewezen. Je gedraagt je zoals je denkt dat anderen van je verwachten. En zo heb je indirect ook het gevoel dat je er gelukkiger van wordt.

Door pleasen denken we de pijn van afwijzing te kunnen voorkomen

Op deze manier kunnen we voorkomen dat we afgewezen worden. Door afwijzing voelen we ons eenzaam en niet goed genoeg. Door te pleasen denken we dat we de pijn van dat gevoel van afwijzing kunnen voorkomen. Er is echter één probleem: we voorkomen dan misschien wel de afwijzing van de ander, maar hoe zit dat met de acceptatie van onszelf? Juist door je vooral te richten op wat de ander van je verwacht of nodig heeft en geen rekening te houden met je eigen behoeften creëer je de grootst mogelijke afwijzing, namelijk die van jezelf. En daarmee houd je de angst voor afwijzing eigenlijk in stand.

Je geeft jezelf het signaal dat jouw behoefte er niet toe doet

Je kunt het je vast wel voorstellen: jij wilt iets, maar je bent bang dat je vriendin / je moeder / je collega dat stom vindt. Je stopt je eigen verlangen weg en doet in plaats daarvan datgene waarvan je denkt dat je vriendin / moeder / collega het wel zal goedkeuren. Dat gebeurt, en je voelt je geaccepteerd. Doel bereikt zou je zeggen; je hoort er weer helemaal bij. Je eigen behoefte heb je echter naar de achtergrond geschoven. Daarmee geef je jezelf impliciet het signaal dat jouw behoefte er niet zoveel toe doet. Met als mogelijk gevolg dat je een volgende keer nog meer geneigd zult zijn je te voegen naar wat je denkt dat een ander van je verwacht, jouw behoefte doet er immers niet zoveel toe. Voor je het weet ben je alleen nog maar aan het pleasen, en heb je helemaal geen aandacht meer voor je eigen behoeften, weet je op den duur misschien niet eens meer wat jouw eigen behoeften eigenlijk zijn. Het is belangrijk dat je dit patroon doorbreekt, niet in de laatste plaats omdat je er je eigen angst voor afwijzing er onbedoeld mee blijft voeden. Je geeft jezelf immers keer op keer het signaal dat je jezef en je wensen niet al te serieus hoeft te nemen.

Laat keer op keer zien dat je er mag zijn, dat jij ertoe doet

Er zijn vast situaties waarvan je weet dat je de neiging hebt please gedrag te vertonen. Misschien gebeurt dat vooral in je werk, of juist als je terug bent op de plek waar je opgroeide. Vraag jezelf dan, voor je antwoord geeft op iemands verzoek, eens heel bewust af: wat wil ík eigenlijk? Waar heb ik behoefte aan? Waar ben ik bij gebaat? En spreek van tevoren met jezelf af dat je trouw zult zijn aan jezelf. Dat je ten minste één keer per dag de neiging om vooral een ander een plezier te doen zult weerstaan. Als je dit een langere periode volhoudt, zul je na verloop van tijd merken dat het steeds makkelijker gaat, dat je je steeds zekerder gaat voelen. Je laat jezelf immers keer op keer zien dat je er mag zijn, dat jij ertoe doet. En als het goed is ontdek je nog iets anders: namelijk dat mensen je helemaal niet afwijzen als je trouw bent aan jezelf. Sterker nog; het kan best zijn dat mensen je alleen nog maar meer gaan respecteren dan ze al deden. Als je dan toch iemand moet pleasen, kies dan gewoon voor jezelf. (Foto: Christin Hume/Unsplash)

Krista Hogenboom is coach en Inner Beauty Expert. Ze heeft haar eigen praktijk: steppingup.nl.

LEES MEER: BEN JIJ STIEKEM EEN PEOPLE PLEASER? WE SCHREVEN ER EEN SERIE OVER!