Anne Barnhoorn (34) is scenarioschrijfster. Ze schreef onder anderen scenario’s voor films als ‘Aanmodderfakker’ (waarmee ze een Gouden Kalf won), ‘De ontmaagding van Eva van End’ en ‘Adios Amigos’.
Je bent een succesvol scenarioschrijver. Zat het er al vroeg in, dat vak?
‘Eigenlijk wel. We woonden naast een bioscoop en mijn moeder nam me bijna wekelijks mee naar een film. Als dan die muziek aanzwol, het beeld zwart werd en je vervolgens werd meegezogen in een verhaal… magisch. Ik wist ook al jong dat ik later ‘bij de film wilde werken’. De bioscoop uit mijn kindertijd was echt mijn ‘dát wordt het’-moment. En dat is niet meer weggegaan.’
Dus je ging naar de filmacademie?
‘Niet meteen. Na mijn middelbare school heb ik eerst nog een jaar de opleiding audiovisuele media gedaan. Ik dacht dat ik regisseur wilde worden, maar kwam er gaandeweg achter dat ik daar toen nog te onzeker daarvoor was. Ik maakte op die opleiding kennis met scenarioschrijven en dat paste direct meteen helemaal bij me. Daarna ging ik inderdaad naar de filmacademie, in de afstudeerrichting scenarioschrijven. Dat ging meteen heel goed qua resultaten, alleen kostte het me ontzettend veel interne strijd.’
‘Halverwege mijn filmacademie examenjaar kreeg ik een burn out’
Leg eens uit?
‘Elke keer leg je toch een stukje ziel in je werk. Het is pittig om daar dan in een grote groep op beoordeeld te worden. Ik voelde me kwetsbaar, naakter dan naakt, daar kon ik niet altijd even goed mee omgaan. Je eindexamenfilm, daar werkte je vier jaar lang naartoe, in de hoop dat je dan een vloeiende overgang had richting filmwereld, waar natuurlijk de banen ook niet voor het oprapen liggen. Ik was 25 in mijn eindjaar en ik wilde het allemaal perfect doen, met als gevolg dat ik soms de hele nacht lag te malen om één zin in een dialoog. Ik vergeleek mezelf ook continu met anderen: hoe doen zij dat, is dat beter? Wat is goed nou eigenlijk? Uiteindelijk liep ik vast. Halverwege mijn eindexamenjaar kreeg ik een burn out.’
Hoe ben je daarvan hersteld?
‘Na mijn afstuderen ben ik een tijdje naar Berlijn gegaan, om van alles los te komen. Dat was een goede zet. Ik ben me gaan afvragen of het echt was wat ik wilde, scenarioschrijven. Maar behalve stress, levert schrijven me ook ontzettend veel moois op; ik kan er veel in kwijt. Ik ontdekte dat ik er wel mee door wilde, dat ik meer moest leren dealen met de onzekerheden in mezelf en daarnaast de nadelen van dit vak.’
‘Ik wéét wel dat ik goed ben, ik geloof het alleen soms niet’
Wat zijn de grootste nadelen van je vak?
‘Mensen hebben altijd een heel glamourachtig beeld van de filmwereld. Maar elke keer is het schrijven van een scenario een ingewikkelde legpuzzel. Het is meestal een solistische bezigheid, een eenzame strijd, zo voelt het soms. Opzet, structuur, het moet allemaal ontzettend grondig. Dan pas kan ik beginnen aan de dialogen. En omdat er zoveel uit jezelf komt, loop je soms ook tegen je innerlijke demonen aan, in mijn geval bijvoorbeeld: faalangst. Vooral als dingen nog ‘niet kloppen’ in een verhaal, dan kan dat me tot waanzin drijven. Het begin vind ik het zwaarst. Elke keer opnieuw denk ik: kan ik het wel? Dan moet ik daar even doorheen. Terwijl ik van tevoren al wéét dat ik dat ga voelen! Je zou toch zeggen dat je dan op een gegeven moment wel weet dat het altijd goedkomt, omdat je ervaring dat leert. Maar nee. Het vreemde: ik wéét dat ik goed ben, maar soms geloof ik dat gewoon niet.’
En nu ben je een succesvol scenarioschrijfster. Je schreef de scenario’s van films als ‘Aanmodderfakker’ en ‘Adios Amigos’. Je hebt verschillende prijzen gewonnen. Hoe voelt dat? Helpt dat tegen die demonen?
‘Ik dacht altijd: ik wil vóór mijn dertigste een Gouden Kalf winnen. En toen won ik die uiteindelijk, een gouden kalf, op mijn tweeëndertigste. Opeens had ik mijn doel behaald. Dat was best raar. Dan denk je dat dat van alles verandert, maar dat is eigenlijk niet zo, niet fundamenteel. Als je weer een wit vel voor je hebt liggen, begint de hele twijfel gewoon weer opnieuw.’
‘Soms moet ik ook bij paaldansen oppassen dat ik niet in perfectionisme schiet’
Hoe deal je met die stress?
‘Ik probeer af en toe uit mijn bubbel te komen door bijvoorbeeld de natuur in te gaan als ik ‘vastzit’, of een film te kijken. En paaldansen is mijn redding.’
Pardon, zei je nou echt ‘paaldansen is mijn redding’?
‘Ja, echt. Toen ik ooit hoorde over paaldansen als sport intrigeerde me dat meteen, ik ben een keer een proefles gaan volgen in mijn eentje, om te kijken of die fascinatie er in de praktijk ook was. Ja dus, ik vond het meteen geweldig.’
Wat is er zo relaxend aan paaldansen?
‘Je kunt tijdens paaldansen alleen maar focussen op je lichaam. Je bent als een aapje in een boom, je hebt opperste concentratie nodig om niet uit die paal te donderen. En vanwege het feit dat je er al je aandacht op moet richten om fysiek veilig te blijven, kun je diezelfde aandacht niet aan andere dingen geven. Alles wat eerder die dag speelde, vergeet je. Het is ook een speelse manier is om met sport en krachtiger worden om te gaan. Het is de zwaarste sport die ik ooit heb opgepakt en ik vind het tof om mezelf te verbazen met wat me – uiteindelijk na lang oefenen – lukt. Alleen: soms moet ik wel oppassen dat ik niet ook met paaldansen in mijn perfectionisme schiet. Ik heb trouwens nu ook een paal in mijn woonkamer.’
Serieus?
‘Ja, waarom niet?’
‘Ik moet er met hart en ziel achter staan, achter wat ik maak’
Die stress waar je het net over had, heeft dat ook voordelen?
‘Ja, daar wilde ik het net over hebben. Er goed mee leren omgaan is een kunstje dat ik steeds beter weet te beheersen, door te luisteren naar mijn lichaam, af en toe afstand te nemen, het met anderen te bespreken en er soms gewoon ‘doorheen te gaan’. Maar zéker heeft het ook voordelen.
Wat dan?
‘Het feit dat scenarioschrijven zo belangrijk voor me is dat het dit bij me teweeg kan brengen, zegt me wel dat ik integer omga met wat ik doe. Ik zal nooit zo maar gaan voor iets wat makkelijk is omdat het makkelijk is. Ik moet er met hart en ziel achter staan. Alleen dan wordt het de kwaliteit die ik mezelf afdwing te leveren. Ik wil bijdragen aan een goed filmklimaat en dat kan alleen als ik de dingen maak waar ik zelf echt heilig in geloof.’
(Foto Anne: Polina Gladkova)
LEES VERDER: wat kun je doen als je vriend(in) een burn out heeft?
Anne paaldanst, wat doe jij om je te ontspannen? Praat erover mee op Facebook!
Working it out. Ionica Smeets: ‘Ik huil minder dan gemiddeld’ 
Working it out. Roos Schlikker: ‘Dat blije labrador zijn, heb ik moeten afleren’ 