Nee zeggen, we vinden het maar wat moeilijk. Maar, zegt coach Krista, er is iets dat het soms nóg moeilijker maakt en dat is hóe we het doen.
Hoeveel artikelen zouden er inmiddels verschenen zijn over het onderwerp ‘nee zeggen’? Ik heb geen idee, maar het zijn er ontzettend veel. Ze gaan over hoe je iemand netjes kunt laten weten dat je geen tijd, zin of energie hebt om te doen wat een ander van je vraagt. Over hoe je op een fatsoenlijke manier kunt laten weten dat je echt niet naar de verjaardag van het neefje van je beste vriend komt, of hoe je tegen je leidinggevende kunt zeggen dat je dat project er echt niet meer bij kunt hebben.
Is het wel zo goed om nee zeggen te leren?
Die artikelen zijn over het algemeen heel waardevol, het is immers best moeilijk om voor jezelf op te komen. De weg van de minste weerstand op korte termijn is nu eenmaal vaak de makkelijkste om nu te bewandelen. En dus zeg je ‘ja’ tegen van alles wat je eigenlijk niet wilt. Dat levert op de iets langere termijn problemen op, en stress en meer werk dan je aankunt. Het is dus een verrijking om te weten hoe je ‘nee’ kunt zeggen. Leren hoe je nee kunt zeggen gaat eigenlijk over leren hoe je kunt zeggen wat je voelt. En juist daar zet ik mijn vraagtekens bij. Is het wel zo goed om dat te ‘leren’? Om daar heel veel over na te denken, om een manier te kiezen die goed bij je past? Of moet je het gewoon doen op de manier die voor jou goed voelt, zonder dat uit een boekje te halen?
Mijn angstige ik-ben-niet-goed-genoeg-zelf ging volop aan
Ik had laatst een telefoongesprek op de planning staan. Ik zag ertegenop; iemand had mij een berichtje gestuurd waaruit ik opmaakte dat hij iets wat ik eerder had gezegd verkeerd begrepen had. Het ging helemaal niet om iets ingewikkelds en het misverstand was ook niet erg of belangrijk, en toch ging ik me opeens heel druk maken over wat ik tegen hem moest zeggen. Hoe moest ik nu uitleggen dat ik iets anders had bedoeld? Mijn angstige ik-ben-niet-goed-genoeg-zelf ging volop aan. Ik sprak mijn zorgen uit naar mijn lief. Die daarop heel eenvoudig zei: ‘Maar eh… waarom zeg je dan niet gewoon hoe het zit?’ Mijn angstige zelf, zonet nog zo luidruchtig, ging onmiddellijk zitten en keek schaapachtig om zich heen. Juist. Gewoon zeggen hoe het zit. Dat kan natuurlijk ook. Opeens was het niet meer ingewikkeld en hoefde ik er niet meer over na te denken. Want hoe het zat, dat wist ik natuurlijk. En dat kon ik gewoon overbrengen. Het punt is, daar valt dus niets aan te leren. Het is gewoon een kwestie van intunen op jezelf, onderzoeken wat je voelt, onderzoeken wat je weet, en dat communiceren. Wat je dan communiceert, dat zal elke keer anders zijn. Hoe je dat doet ook. Omdat iedere situatie anders is. De enige constante factor, dat ben jij.
LEES OOK: BEN JIJ EEN PEOPLE PLEASER? LEES ER HIER ECHT ALLES OVER!
Misverstanden ontstaan als mensen niet zeggen wat ze bedoelen
De meeste misverstanden ontstaan op momenten dat mensen andere dingen gaan zeggen dan ze eigenlijk bedoelen of dat doen op een manier die helemaal niet past bij het eigenlijke onderwerp of de bijbehorende gevoelens. De meeste misverstanden ontstaan als mensen dingen te veel gaan overdenken. Waarbij overdenken in dit geval niet zozeer ‘mijmeren’ betekent, maar een vertaling is van het Engelse to overthink. Een prachtige term die in het Nederlands eigenlijk niet zo mooi tot zijn recht komt. Piekeren, ja, maar dat kan ook over andere dingen gaan. Wat ik hier bedoel is dat je zolang nadenkt over iets dat je uiteindelijk door al die gedachten niet meer ziet waar jij gebleven bent, wat jij voelt. Je denkt gewoon te veel. En hoe meer je denkt, hoe meer je “in je hoofd gaat zitten”, hoe verder je van je gevoel af komt te staan.
Wat als je het zegt zoals het is?
Stel: je hebt een drukke week achter de rug en hebt gewoon geen puf meer voor die verjaardag waar ik het eerder al over had. Dan kun je in gedachten die artikelen nog eens napluizen en je afvragen welke manieren er ook alweer bestaan om te zeggen dat je niet wilt komen. Je denkt erover na, je vraagt je af welke reden het beste zou worden ontvangen, je stelt je voor hoe je beste vriend zou reageren, je krijgt een paniekaanval, je kiest een andere reden, belt dan toch maar, vertelt je vriend dat je niet komt omdat je geen tijd hebt en dat klinkt dan vervolgens door al het gedenk wat eraan vooraf is gegaan zo onoprecht dat je vriend je niet gelooft en weliswaar vriendelijk blijft maar duidelijk is gekwetst. Wat je ook had kunnen doen: checken bij jezelf waarom je niet wilt komen (ik heb het vreselijk druk gehad en heb behoefte aan een rustige dag met helemaal niets), je voorstellen hoe dat is voor je vriend (misschien vervelend, misschien ook niet), hem bellen, zeggen: ‘Ik heb het vreselijk druk gehad en heb behoefte aan een rustige dag met helemaal niets’ en dat aanvullen met ‘Ik kan me voorstellen dat je dat vervelend vindt. Klopt dat?’ Grote kans dat er een heel normaal gesprek volgt, je vriend gewoon respect blijkt te hebben voor jouw behoefte aan rust en je nog steeds even goede vrienden bent.
Waarschijnlijk dwing je juist respect af doordat je eerlijk en oprecht bent
Over dit gesprek heb je niet hoeven nadenken. Het enige wat je hoeft te doen is bij jezelf blijven, je eigen gevoel serieus nemen en daarnaar handelen en communiceren. Als jij vanuit jezelf spreekt en handelt kun je een ander niet kwetsen; dat jij moe bent doet een ander immers geen pijn. Sterker nog: op deze manier dwing je waarschijnlijk respect af. Je laat ermee zien dat je jezelf belangrijk genoeg vind om naar te luisteren. Dat je er geen argumenten van buiten bij hoeft te halen om je punt te maken, dat je oprecht en eerlijk durft te zijn. En dat is goud waard.
Krista Hogenboom is coach en Inner Beauty Expert. Ze heeft haar eigen praktijk: steppingup.nl.
LEES OOK: NEE ZEGGEN? DIT ZIJN 10 X MANIEREN OM DAT GOED DOEN…
Nee: 10 x manieren om het wél te zeggen 
Waarom ‘nee’ zo enorm krachtig is 