Zelfliefde, het klinkt makkelijk, maar dat is het níet. Dat komt omdat het niet vanzelfsprekend. Roos legt uit waaróm niet, en hoe je wél van jezelf leert houden. Onvoorwaardelijk.
Zelfliefde, er is veel over te doen. Er wordt over gesproken, geschreven en gelezen. Het leeft onder ons, vooral het gebrek hieraan. Natuurlijk wil ik hier een artikel aan wijden. Maar hoe doe ik dat zonder in de welbekende clichés te vervallen? Wat heb ik daaraan toe te voegen? ‘Genoeg”, zei een vriendin tegen mij, ‘want ik ben wel eens benieuwd hoe jij dat doet.’ Dat vond ik helemaal geen verkeerd idee. Dus in dit artikel deel ik wat mij persoonlijk helpt om van mijzelf te houden. Als voorbereiding praat ik er met mijn vriend over. De zienswijze van mannen kan anders en verfrissend zijn. Dat blijkt nu ook. Volgens hem zou zelfliefde iets vanzelfsprekends moeten zijn. Hij snapt het ‘gedoe’ eromheen niet zo. Wat hij zegt raakt me, het zet me aan het denken. Ik zeg: ‘Nu je dat zo zegt, bizar dat zelfliefde helemaal niet zo vanzelfsprekend is. Hoe kan dat nou?’
Zelfliefde niet vanzelfsprekend: hoe kan dat?
En hoe komt het nu dat zelfliefde niet vanzelfsprekend is? Twee belangrijke factoren spelen hierin een rol. Als eerste krijg je tijdens je jeugd de boodschap mee over hoe je zou moeten zijn, waar je aan moet voldoen en hoe je er uit zou moeten zien. Dit neem je je hele leven mee. Maar niet alleen tijdens je jeugd krijg je mee waaraan je moet voldoen. Ook de maatschappij en je sociale omgeving doen een duit in dit zakje. Kijk maar eens naar de invloed van social media. Nu kun je die in de wind slaan om lekker je eigen gang te gaan. Helaas, zo zit dat niet in elkaar. Wij mensen hebben elkaar hard nodig. We overleven niet zonder elkaar, we zijn dus afhankelijk van elkaar. Erbij horen betekent dat je er niet alleen voor staat, het vergroot je overlevingskansen en levensgeluk. Om niet buiten de groep te vallen doe je van alles om aan de verwachtingen te voldoen. Je past je aan en dat doen we allemaal.
We willen geaccepteerd en gewaardeerd worden door anderen
Erbij willen horen is menselijk. Iedereen is daar in meer of mindere mate mee bezig. Je conformeren om geaccepteerd te worden door de groep is dus menselijk en vaak wenselijk. Maar waar gaat dit zo mis en wat heeft dit met zelfliefde te maken? Dat zit zo: vaak kunnen we onszelf pas accepteren en van onszelf houden als we geaccepteerd en gewaardeerd worden door onze omgeving. Heb je voldoende zelfvertrouwen, dan vertrouw je erop dat voldoende mensen jouw accepteren en waarderen zoals je bent. Je bent zeker van de plek binnen jouw sociale omgeving.
Ben je onzeker, dan heb je meer bevestiging van de buitenwereld nodig
Als je onzeker bent, dan heb je meer bevestiging van de buitenwereld nodig. Je ziet jezelf steeds door de ogen van een ander. En omdat waar je aan moet voldoen niet helder voor je is of steeds verandert, zeker in deze huidige tijd, leg je de lat voor jezelf torenhoog. Zo hoog, dat je zeker weet dat je geaccepteerd en gewaardeerd wordt als je daaraan voldoet. Maar ook zo hoog, dat je dit niet haalt. Dus ben je continue jezelf aan het fixen, want je dient verbeterd te worden. Dit ontneemt je om te zijn wie je wezenlijk bent en om van jezelf te houden precies zoals je nu bent. Want je voldoet nooit echt.
Zelfliefde is niet voorwaardelijk, maar onvoorwaardelijk
Zelfliefde is dus niet vanzelfsprekend. Zelfliefde lijkt voorwaardelijk. De belangrijkste levensles die ik met je wil delen is dat dit niet klopt, zelfliefde is onvoorwaardelijk! Je mag van jezelf houden omdat je bent, niet om wie je bent en niet pas als je voldoet, als je presteert, als je succesvol en mooi bent. Sterker nog, je mag van jezelf houden, ook als van alles mislukt, als je fouten maakt of niet voldoet. Want als je niet van jezelf houdt straf je jezelf. Dat maakt je nog meer onzeker. Je mag jezelf troosten en ondersteunen, zodat je de moed vindt om verder te gaan. Dat heb je nodig. Je hebt geen goedkeuring of toestemming nodig van wie dan ook om van jezelf te mogen houden. Raak hiervoor niet te afhankelijk van het (vermeende) oordeel van de ander. Steeds bevestiging zoeken is doodvermoeiend, stresserend en het maakt dat je nog meer onzeker wordt van jezelf.
Je mag rekening houden met jezelf, óók met je zwakke kanten
En bedenk, zelfkritiek is niet de weg naar een fijner leven, zelfliefde daarentegen wel! Toen ik niet lang geleden het boek ‘Niemandskinderen’ van Carolien Roodvoets las was één klein stukje voor mij dé eyeopener als het over zelfliefde of zelfcompassie gaat. Je mag rekening houden met jezelf. Dit is ook waar het naar mijn mening om draait. Het gaat niet om jezelf mooi, fantastisch en talentvol vinden en jezelf continue te omarmen. Want liefde mag dan wel blind maken, zelfliefde is zeker niet blind (narcisme overigens wel). Zelfliefde gaat gepaard met een gezonde dosis realiteitszin. Je kunt echt niet om je minpunten heen. Die zie je nu eenmaal bij jezelf. Je mag dus rekening houden met wie je bent. Je sterke kanten, je zwakke kanten, je mooie karaktereigenschappen, je pestbuien, je gebreken en je beperkingen. En niet te vergeten, hoe het verleden jou heeft gevormd. Je bent gewoon wie je bent. Ik zeg altijd ‘met iedereen is wel iets mis, niemand is perfect.’ Leer rekening houden met jezelf in plaats van dat je in verzet gaat tegen wie je in wezen bent. Ik zie zo’n gevecht als ontkenning van wie ik ben, van wat ik voel en wat ik denk. Verzet maakt rigide, het maakt dat je maar op één manier naar jezelf kunt kijken, streng en kritisch en altijd in vergelijking met de ander.
Jouw eigenaardigheden en minpuntjes maken je compleet
Jouw eigenaardigheden minpuntjes geven jou pit, karakter en maken het plaatje compleet. Hiermee ontneem je jezelf de mogelijkheid om naar jezelf en jouw situatie te kijken vanuit een ander perspectief. Het verzet tegen wie je in wezen bent opheffen, creëert ruimte hiervoor. Jouw eigenaardigheden en “minpuntjes” geven jou juist pit, karakter en maken het plaatje compleet. Eigenheid noemen we dat. Juist deze eigenschappen krijgen van jou weinig ruimte. Want je past je aan, overschreeuwt jezelf of je stopt jezelf weg. Sterker nog, veel van jouw kwaliteiten geef je geen ruimte omdat jezelf aanpassen aan je omgeving belangrijker voor je is. Ruimte hieraan geven maakt kwetsbaar voor afwijzing. En kwetsbaar zijn vergt moed. Je bent een dapper mens als je dit durft. Als je ruimte geeft aan wie je volledig bent, kun je je comfortabel voelen met jezelf. Durf met humor naar je eigenaardigheden te kijken, ontwikkel realiteitszin en wees mild naar jezelf. Vergelijk jezelf niet met een ander.
Liefde is een werkwoord, zelfliefde ook
Ik weet nog wel dat ik een hork van een bazin had. Ik dacht steeds: ‘Ik moet dit aankunnen, want de anderen kunnen dit ook.’ Maar wat ik ook deed, het lukte niet. Ik vergeleek mijzelf met de ander en ik hield geen rekening met wie ik ben en hoe ik gevormd ben door mijn verleden. Pas toen ik rekening met mijzelf ging houden, kon ik de juiste keuze voor mijzelf maken. Ik zocht een andere baan of beter, een andere baas! Dat gunde ik mijzelf. Zelfliefde: Nog een laatste belangrijke tip! Je kent de uitspraak wel: ‘Liefde is een werkwoord.’ Een relatie met je geliefde gaat niet vanzelf. Zelfliefde is ook een werkwoord, want zelfliefde is niet vanzelfsprekend. Je vervalt weer terug in je oude gedrag en denkwijze: je mag pas van je zelf houden als je voldoet. Blijf werken aan een gezonde relatie met jezelf. Want daar draait het bij zelfliefde uiteindelijk om.
Mijn persoonlijke levenslessen over zelfliefde op een rijtje:
1. Zelfliefde is onvoorwaardelijk
Je mag van jezelf houden, zónder daar voorwaarden aan te verbinden. Je zelfliefde mag onvoorwaardelijk zijn.
2. Je hebt geen toestemming nodig voor zelfliefde
Je hebt van niemand toestemming nodig om van je zelf te mogen houden.
3. Zelfliefde is niet blind
Zelfliefde is niet blind, narcisme wel.
4. Je mag rekening houden met jezelf
Je mag rekening houden met je beperkingen, belemmeringen en hoe het verleden/leven jou gevormd heeft.
5. Verzet je niet tegen wie je bent
Geef het gevecht of het verzet tegen wie je bent op, stop met jezelf continue te fixen.
6. Koester je eigenaardigheden en minpunten
Jouw eigenaardigheden en ‘minpuntjes’ geven jou juist pit, karakter en maken het plaatje compleet.
7. Zelfliefde is een werkwoord
Werk aan een gezonde relatie met jezelf, dit is je basis.
8. Laat zelfliefde vanzelfsprekend zijn
Last but not least: zelfliefde mag vanzelfsprekend zijn, altijd. Vergeet dat nooit.
Deze tips helpen mij om oprecht van mijzelf te houden. Ik hoop dat deze tips jou ook helpen.
Roos Streumer is eigenaar van Mentaal Onderhoud, voor stress & burn out counselling, psychosociale hulp bij perfectionisme, faalangst, weinig zelfvertrouwen en slaapcoaching. En: ontspannende voetmassage!
Hoe je beter voor jezelf kunt zorgen 
Zo word je (eindelijk!) eens wat milder voor jezelf 