Hoe word je rustig in je hoofd? Een hele uitdaging voor de moderne mensch. En zeker voor Catelijne Elzes, want ze is een klassieke tobber. Al zo’n tien jaar probeert ze haar rusteloosheid te bestrijden, met wisselend succes. Lees wat helpt (en wat niet). Dit keer: accepteer dat je piekert.
‘Een volledig leeg hoofd, dat bestaat niet. Nou ja, als we dood zijn misschien.’ Aldus de Deense bedrijfs-mindfulnesstrainer Rasmus Hougaard in het NRC van 31 oktober 2015. Volgens mij denken mensen bij mediteren aan een leeg hoofd. Ik in ieder geval wel. En dat was nou precies waarnaar ik op zoek was toen mijn tollende hoofd me tegen begon te staan. Zowel overdag als ’s nachts kon ik me verliezen in een stroom van negatieve gedachten over wat ik allemaal wel niet verkeerd had aangepakt of wat er in de toekomst allemaal nog mis zou kunnen gaan. Piekeren dus. Heerlijk leek het me om een soort aan/uit knop te vinden voor mijn piekermachine, die steeds vaker op volle toeren draaide. Een training waarbij je leert mediteren leek me wel wat. Misschien zou ik al mediterend een stil hoofd krijgen?
Twee en een half uur
Ik koos voor mindfulness, waarbij gebruikt wordt gemaakt van meditatietechnieken, omdat mindfulness bewezen helpt tegen stress. Eindeloos googelde ik naar een trainer die overkwam als niet soft, maar wel toegankelijk, met goede teksten op zijn of haar site (je moet toch acht weken naar zo iemand luisteren) en een leuke kop (je moet toch acht weken naar zo iemand kijken). Waar ik meteen een beetje van schrok is dat die mindfulness-sessies twee en een half uur duren. Twee en een half uur! Toen ik las dat je ook op een stoel mag zitten in plaats van in kleermakerszit op de grond, was ik gerustgesteld. Ik kon altijd nog een pijnlijke rug voorwenden om in ieder geval een leuning te hebben…
‘De andere deelnemers waren zoals jij en ik, beetje zoekend, maar ook in staat te lachen om zichzelf’
Tijdens de eerste training bleek het allemaal nog meer mee te vallen. Je wisselt meditatieoefeningen van zo’n twintig minuten af met praten en daar hou ik toevallig erg van. Daarnaast krijg je elke les wat theorie, bijvoorbeeld over waarom je in een stressvolle situatie niet meer helder kunt nadenken, en daar hou ik toevallig ook erg van. De mindfulnesstrainster, Sabine, was geweldig en ooit manager bij Esprit café; zeker geen softie. Ook de deelnemers waren heel goed te doen. Gewoon mensen zoals jij en ik. Beetje zoekend, maar ook in staat te lachen om zichzelf…
Ben jij trouwens een overthinker? Lees wat je eraan kunt doen…
De hamvraag
Nu de hamvraag: kreeg ik uiteindelijk mijn hoofd tot bedaren in die acht weken training, stopte ik ook echt met piekeren? Eh… nee, het piekeren was niet helemaal weg. Maar in de loop van de sessies kwam ik er wel achter dat je geen leeg hoofd hoeft te hebben om wat rustiger te worden. Mindfulness is met je volle aandacht in het nu zijn. Waarnemen wat je doet terwijl je het aan het doen bent. Laten zijn wat er is, maar je er niet door te laten meevoeren. Je gaat zitten (op een stoel of in de meditatiehouding), begint met focussen op wat er is (wat voel ik in mijn lijf, hoe adem ik, wat hoor ik) en dan raak je afgeleid (ik moet mijn moeder nog bellen) en dat is niet erg. Dat is menselijk. Dat is hoe je hersenen werken. Je probeert het op te merken (soms dwaal je helaas compleet af zonder dat je het merkt) en als je het merkt, benoem je het kort (o, ik was aan het plannen, o, ik piekerde) en dan kom je weer terug bij het hier en nu. Je adem bijvoorbeeld. Je ziet je gedachten dus komen en gaan. Alsof je zo’n camera bent die boven de snelweg hangt en al je gedachten voorbij ziet rijden. Soms zie je ze scheuren, dan is het druk in je hoofd, soms rijden ze als bejaarden en kun je ze makkelijker labelen.
‘Het was fijn te merken dat iederéén dacht aan wat-ie nog moest doen’
Ik vond het fijn om tijdens de praatjes achteraf te merken dat iedereen voortdurend afgeleid werd en dacht aan wat hij nog moest doen of wat hij voor stoms had gezegd vandaag. Altijd fijn om ‘normaal’ te zijn, toch? De kunst is om na die afleiding dan weer terug te komen op het thuishonk en jezelf niet te veroordelen om het feit dat je afgeleid was. Wat het mij ook heeft opgeleverd zijn kleine momentjes van bewustheid overdag. Bijvoorbeeld tijdens het snijden van een wortel voor de avondmaaltijd. Dat doe ik dan met liefde en aandacht in plaats van snel, snel, want het eten moet op tafel, want we hebben haast, want we moeten rennen, vliegen, vallen, opstaan en weer doorgaan. Leuke bijkomstigheid: die wortel is sneller in stukjes als ik het mindful doe én ik snij minder vaak in mijn vinger.
Niet die afslag
Tot slot lukt het me ook iets vaker om met wat afstand te kijken naar het piekeren en me er iets minder in mee te laten slepen. Af en toe lukt het me zelfs om bewust te kiezen om te stoppen met piekeren. Om een bepaalde afslag (bijvoorbeeld: ik ben geen goede moeder) in mijn hoofd níet te nemen. Als dat ’s nachts lukt, ben ik een blij ei, want dan slaap ik een stuk beter en ben ik de volgende dag goed te doen. En nee, dat lege hoofd heb ik nog steeds niet en dat gaat er ook niet komen. Ja, als ik dood ben, maar dan heb ik er vast niks meer aan. Maar dankzij de training kan ik mijn volle hoofd wat meer accepteren. Acceptatie geeft kalmte en daar was ik immers naar op zoek…
Wat is het?
Mindfulnesstraining is een acht-weekse training met een vast omschreven programma. De officiële training mag alleen door gecertificeerde trainers gegeven worden en wordt ook wel Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) training genoemd. Uit onderzoek blijkt dat deze training onder andere een hogere kwaliteit van leven geeft, stressreductie en betere concentratie. De mindfulnessoefeningen zijn onder andere op meditatie en yoga gebaseerd. Tijdens de twee en half uur durende sessies doe je zitmeditaties, aandachtoefeningen en leer je mindful bewegen.
Tip
Begin er alleen aan als je bereid bent er tijd voor te maken. Het is de bedoeling dat je dagelijks minimaal een kwartier lang oefent. Heb je daar geen zin in, begin er dan niet aan. Wees ook niet te voorzichtig, een dagje overslaan doet iedere cursist weleens.
LEES MEER: CATELIJNE LEERDE HAAR BOTTE COLLEGA AAN TE SPREKEN… HOE BEVIEL DAT?
Jaaaaa! Like ons op Facebook! Dankjewel! 🙂
Meer over Catelijne Elzes vind je hier!
Catelijne vindt wijsheid: ‘Het glas is altijd halfvol én halfleeg’ 
Catelijne vindt wijsheid: ‘Retailtherapie: schaam je niet voor ‘t shoppen’ 