Glitters en glimmers kopen om je beter te voelen, kortom, shoppen, is niks om je voor te schamen. Een mooi inzicht voor de nieuwe rubriek ‘Catelijne vindt wijsheid’ van journalist Catelijne Elzes. Ze vond ‘m in het Amsterdamse museum de Hermitage. En dat bewijst maar weer eens: de wijsheid ligt voor het oprapen. Catelijne zoekt ‘m overal en elke dag. En deelt wat ze tegenkomt.

Twaalf euro armer en drie opschrijfboekjes, twee fijne pennetjes en een theedoek rijker, sta ik een half uur later weer op straat. Ik voel me tevreden, zelfs een beetje gelukkig. Na een ochtend ploeteren op een artikel, vertrok ik een uur geleden van huis met een onbestemd, enigszins drukkend gevoel. Alsof er een verlaagd plafond in mijn hoofd zat. Nu glimt de wereld mij weer tegemoet en vooral de drie glinsterende opschrijfboekjes in mijn tas. Met zilveren-stippen-opdruk in glitter; heerlijk!

En hoe verjaagt de engel de ‘duistere vijanden’? Met ‘blinkende edelstenen…

Vroeger zou dit soort pret na tien seconden weer overschaduwd worden door schuldgevoel: ‘Eigenlijk had ik het geld hier niet voor’, ‘waarom heb ik me nu weer niet kunnen inhouden’, ‘ik was toch aan het ontspullen…’ Maar sinds ik ‘De Engelbewaarder’ van de Spaanse schilder Antonio de Pereda (1611–1678) zag, gebeurt me dat niet meer. Glitters en glimmers kopen om je beter te voelen is niks om je voor te schamen! Op het doek van De Pereda staat een grote, vriendelijke engel, die zijn hand op het hoofd van een bangig kijkend kind heeft gelegd. Om hen heen – vaag geschilderd – een ratelslang en een duivel. Ze doen nog niks, ze zijn nog niet concreet, het zijn slechts mogelijke bedreigingen. En hoe verjaagt de engel deze ‘duistere vijanden’? Met ‘blinkende edelstenen op zijn gewaad’, ‘kunstig versierde sandalen’ en ‘een kleurige bloemenkrans’, aldus het begeleidende tekstje.

De duivel
Terwijl ik in de Hermitage naar dit schilderij sta te kijken, valt er een kwartje: dát is dus de reden waarom de meesten van ons zo van glimmende stofjes, kleurrijke sneakers en sieraden met fonkelstenen houden. Het verjaagt de duivel, het duister. Dat dat werkt, wisten ze al in de zeventiende eeuw! Helaas verliezen spullen hun glans wanneer je ze langer in huis hebt, dus om maximaal van het duisternisverjagende effect te kunnen profiteren, moet er af en toe wat nieuws in huis worden gehaald. Alles wat nieuw is, is glimmend en sprankelend. Oftewel: zit er een verlaagd plafond in je hoofd, loop dan de stad in, doe jezelf een nieuw kettinkje, glimmend opschrijfboekje of een paar blitse schoenen cadeau en de grijze mist trekt op.

Na online shoppen voelden mensen zich een factor drie gelukkiger

Mijn aanname wat dit laatste betreft, wordt overigens ook ondersteund door serieus onderzoek. De Universiteit van Michigan bewees in 2014 dat ‘retail-therapie’ mensen echt helpt over hun verdriet heen te komen. De onderzoekers deden drie verschillende experimenten. Ze lieten verdrietige mensen (online) shoppen en keken of deze na afloop weer meer het gevoel hadden de touwtjes in handen te hebben (ja) en of ze na het shoppen minder verdrietig waren (ja). Na het shoppen bleken ze zelfs een factor drie gelukkiger. We moeten dus niet langer neerkijken op ‘retail-therapie’ vinden de onderzoekers. De belangrijkste verklaring is dat je door te shoppen het gevoel krijgt controle te hebben over dingen (je kiest iets uit, je wil het, je koopt het). Iets waar het blijkbaar aan ontbreekt als je verdrietig bent.

Blenden
Overigens zitten er wel mitsen en maren zitten aan shoppingtherapie. Ik ken iemand die op sombere momenten zó veel geld uitgeeft, dat ze daarna een maand lang haar rekeningen niet kan betalen. Spreekt vanzelf dat je er dan niet zoveel aan hebt. Je moet ook weten wát je koopt. Het moeten spullen zijn die makkelijk in je huis ‘blenden’. Schoenen die je in je schoenenkast kwijt kunt, wat vrolijk-gekleurde kaarsen voor in de vensterbank, opschrijfboekjes. Dingen die geen nieuwe problemen veroorzaken zoals ‘waar zet ik dat nu weer’ of ‘dit past eigenlijk bij helemaal niks’. Wat ook helpt: je hele virtuele winkelwagen volgooien bij Zalando of SissyBoy en vervolgens niet (nooit) op ‘bestellen’ klikken. Je zult zien: op een dag is mandje vanzelf weer leeg. Je hebt het plezier gehad van iets ‘scoren’ maar het kost niks.

We vechten allemaal weleens met de ratelslangen in ons hoofd

Natuurlijk weet ik ook wel dat retailtherapie geen langdurige oplossing is voor wat dan ook. De duisternis laat zich heus niet voor eeuwig afschrikken door spiegeltjes en kraaltjes. Maar ook als ik deze slechts een halve dag op afstand weet te houden, vind ik het al de moeite waard, bij tijd en wijle. Dan zet ik dit middel bewust in. In ieder geval ben ik blij dat de Spaanse schilder De Pereda mij begrijpt. En misschien, als ik rood sta, lukt het me om de Hema voorbij te lopen en door te stiefelen naar een museum. Want ook daar is troost te vinden. Of tenminste bevestiging, bevestiging dat we allemaal weleens vechten met ratelslangen en duivels in ons hoofd.

PS. Zou de ratelslang het zeventiende-eeuws symbool zijn voor gepieker? Steeds weer datzelfde geratel, die herhaling van negatieve gedachten in je hoofd. Zou me niks verbazen…

Wil jij meer innerlijke rust? Het boek 'NIETS' is nu te koop!

Topmodel | Diabetes type 1 | Coma | Journalist | Burn out | Spirituele crisis.
‘NIETS, mijn zoektocht naar innerlijke rust in tijden van alles.’

'Een mooi en eerlijk boek met een groot inzicht' – Roos Schlikker, schrijver

'Een aanrader voor iedereen die met stress te maken heeft' - Eline van der Boog/elineschrijfthier.nl, HEBBAN-recensent

'Mooi, aangrijpend, kwetsbaar, intiem en moedig' - Saskia Smith, journalist

Koop het boekKoop het e-book

Ook interessant:

Catelijne vindt wijsheid: ‘Het glas is altijd halfvol én halfleeg’ Catelijne zoekt kalmte: yoga zonder ergernis