Leona noemt een burn out: ‘Het failliet van je echte ik.’ Ze vergelijkt het overschrijden van je grenzen met geld uitgeven dat je eigenlijk niet hebt. Hoe dat zit?
Burn out kun je zien als het faillissement van je werkelijke identiteit, van je echte ik. Je echte ik is de persoon die allerlei eigenschappen in zich heeft, mooie en minder mooie. Leuke kanten, waar je trots op mag zijn en ook duistere of lelijke kanten, waarvoor je schaamt. Al vroeg in je leven leer je dat een behoorlijk verschil kan zijn tussen hoe je echt bent en hoe anderen willen dat je bent. Ook al wordt het vaak niet eens uitgesproken. Verwachtingen en gedrag dat gewaardeerd wordt, maken het snel duidelijk aan jou hoe je ouders, je familie, de leraar of je vrienden verwachten dat je bent. Je merkt het ook steeds als je je schaamt, als je weer niet zo bent of zo doet zoals anderen dat graag van je willen.
Jouw ideaalbeeld
Daarom creëer je een ideaalbeeld van jezelf. Eentje die leuk gevonden wordt, liefde en aandacht krijgt. Als je een beetje slim bent geweest, dan heb je je ideaalbeeld zo gemaakt dat het een net kameleon is. In elke nieuwe situatie kan je ideaalbeeld de vorm aannemen die de meeste aandacht, waardering of liefde oplevert. Maar het is altijd wel slim, sterk en knap.
Elke keer dat je je ideale ik ‘inhuurt’, moet je fors betalen
Elke keer als je geconfronteerd wordt met verwachtingen van anderen en het onvermogen voelt van je werkelijke ik om hieraan te voldoen, voel je schaamte. En huur je als het ware je ideale ik in om naar voren te schuiven. Elke keer dat je je ideale ik ‘inhuurt’, moet je betalen. Fors betalen. Want de prijs om niet jezelf te zijn, is heel erg hoog. Om toegang te krijgen tot je ideale ik, moet je als het ware met een creditcard betalen, dat direct geldt afhaalt van je rekening. Dit is een rekening van emotioneel evenwicht, mentale veerkracht en fysieke vitaliteit. Elke keer als je de moed hebt om gewoon je werkelijke ik te zijn, als je het aandurft om onvolmaakt en kwetsbaar te zijn, verdien je geld, een soort rente op je rekening.
Enorme schulden
De meeste mensen hebben al rond hun dertigste (en soms al rond hun twintigste) enorme schulden opgebouwd. Hun ideale ik is veel vaker op het toneel verschenen dan hun werkelijke, onvolmaakte ik. Er kan zelfs een moment komen dat je failliet verklaard wordt. Dat is het moment dat je je schulden niet meer terug kunt betalen en er zelfs geen vertrouwen meer is dat je ooit je saldo op 0 kunt brengen. Je emotionele, mentale en fysieke rekening is leeggeplunderd. Je kunt je ideale ik niet meer inhuren. Je moet het doen met je onvolkomen, werkelijke ik.
Als je het traject van schuldsanering ingaat, kun je zomaar er achter komen dat je werkelijke ik veel mooier, sterker en beter is dan je had gedacht. En misschien lukt het je zelfs om een nieuw ideaalbeeld te creëren die in dienst staan van je werkelijke ik. Die daar verdacht veel op lijkt. Zodat je niet steeds weer in de schulden komt. Zodat je niet hoeft te schamen voor je werkelijke ik, omdat deze niet zou voldoen. En dan is je werkelijke ik niet slechter, lelijker of minder dan anderen. Het is anders. En daarin schuilt precies zijn kracht.
Leona Aarsen is bedrijfscounselor en psychosociaal therapeut, eigenaar van anderZverder. Ze richt zich op preventie, voorlichting en begeleiding bij stress- en burn outgerelateerde klachten.
LEES VERDER: HEB JE EEN BURN OUT? LAAT DIT DAN LEZEN AAN JE VRIENDEN…
Over problemen loslaten: wat je van bomen in de herfst kunt leren 
Heb jij een A, B of C persoonlijkheid? 