Drie jaar geleden kreeg journalist Caroline Griep de diagnose borstkanker. Ze schreef er het boek ‘Lieve Facebookvrienden, ik heb borstkanker’ over. Een gesprek over hoe een ziekte je perspectief op het leven drastisch kan veranderen: ‘Nog steeds leef ik voluit, dat zit gewoon in me, maar ik weet de zin nu veel beter van de onzin te scheiden.’
Je hebt een stressvolle periode achter de rug.
‘Dat kun je wel zeggen. Drie jaar geleden kreeg ik de diagnose borstkanker, meteen daarna volgde een heftige tijd met behandeling. Maar eerlijk gezegd ben ik het meest geschrokken van wat ik weleens cynisch ‘de afterparty’ noem; van wat er gebeurde toen alles achter de rug was en ik weer verder kon met mijn leven. Pas toen kreeg ik de klap echt.’
Je hebt een boek geschreven over de afgelopen jaren, ‘Lieve Facebookvrienden, ik heb borstkanker’. Ik vind dat een heftige titel.
‘Ja, dat snap ik wel, want het is ook een heftige boodschap. Op de dag dat ik hoorde dat ik borstkanker had, ben ik ’s avonds naar het café bij mij op de hoek gegaan. Het was allemaal natuurlijk ontzettend heftig. Van de weeromstuit heb ik me toen echt een stuk in mijn kraag gedronken. Die avond heb ik in een opwelling een bericht op Facebook geplaatst. Met gewoon wat het was: ‘Lieve Facebookvrienden, ik heb borstkanker.’ Toen ik die nacht wakker werd, dacht ik: dat heb ik toch niet écht gedaan? Ja dus.’
En toen las je het terug…
‘Ja, en eigenlijk vond ik het toch wel oké dat ik het had gedaan, nuchter was misschien beter geweest, maar er stond niets geks. Op dat moment besloot ik om wat er met me zou gaan gebeuren te delen op Facebook. Het zou raar zijn om een jaar lang net te doen alsof er niks met me aan de hand was. Daarbij wil ik mijn leven op social media nooit mooier maken dan het is. Ik denk altijd goed na over wat ik met social media doe. Ik wilde mijn borstkankerrealiteit laten zien, maar wel zelf de regie houden daarin en het niet te zwaar maken. Op klaagzangen en medische details zit geen mens te wachten. Het voelde goed.’
Hoe pakte je dat aan?
‘Het is mijn werk als eindredacteur en journalist om na te denken over zinnen, verhalen. Ik merkte dat ik vaak terwijl iets gebeurde al nadacht over hoe dat in zinnen te vangen zou zijn; verwoorden hielp me ook met het verwerken. Ik deelde van alles. Heel normale momenten, maar ook een foto van mezelf met een muts op nadat mijn haar was uitgevallen. Kaal heb ik nooit laten zien, dat vond ik te confronterend. De reacties op mijn Facebookposts waren heel bijzonder. Ontzettend veel lieve en warme reacties die me tot steun waren. Maar ze raakten me soms ook op een onverwáchte manier: zo hoorde ik van iemand die zelf een aandoening had dat ze haar eigen openheid daarover was gaan onderzoeken. Ze wilde zich meer openstellen naar haar omgeving. Dat was indrukwekkend. Als mensen iets hebben aan mijn verhaal is dat voor mij natuurlijk het hoogst haalbare.’
Wist je al snel dat je er iets mee wilde doen, wat betreft een boek?
‘Ja. Zeker nadat Libelle me had gevraagd om over mijn borstkanker te schrijven op hun site. Die wekelijkse blogs boden me houvast en hielpen me met verwerken. Toen al, omdat ik begon bij het begin: het moment van de diagnose. Hoe was het ook alweer allemaal gegaan? In mijn hoofd werd het toen de outline voor het boek.’
Je zei eerder dat ‘de afterparty’ je de grootste klap gaf. Licht dat eens toe?
‘Het jaar na mijn chemo, 2017, is met stip het eenzaamste jaar uit mijn leven geweest. Tijdens de behandeling zit je vooral midden in het proces. Dan sta je in de overleefstand en heb je geen tijd of energie om heel lang bij dingen stil te staan. Ik werd omringd door mensen en goede zorgen. Maar na mijn behandeling sloeg de bom pas in bij me. Al duurde het nog wel even voor dat gebeurde. Iedereen, ikzelf niet in het minst, ging in eerste instantie gewoon door met leven alsof er niets was veranderd. Mensen denken ook: maar je bent toch beter, hup, door met leven. Zelf wilde ik dat ook heel graag, dat alles weer was zoals vroeger. Maar dat bleek helemaal niet zo te zijn, álles was voor mij veranderd. Ik heb nog een tijdje mijn geest en lichaam vooruitgeduwd, ook op werkgebied, maar uiteindelijk kwam ik in een burn out terecht.’
Wanneer kwam je erachter dat het niet meer ging?
‘Doordat ik pillen moest slikken, had ik flinke fysieke klachten. Deze blokkeren de oestrogeenreceptoren op je cellen, waardoor de kans op groei van slechte cellen afneemt, maar ze kunnen nare bijwerkingen hebben. Voor mijn gevoel verziekten ze destijds echt mijn leven: mijn spieren en botten deden continu pijn, ik had een vreselijk humeur en een heel kort lontje – terwijl ik van mezelf juist behoorlijk opgewekt ben. Ondanks dat zette ik door, helemaal omdat ik aan een nieuw journalistiek project werkte dat ik als een prachtige kans zag. Maar het ging steeds slechter, het lukte me niet meer om goed voor mezelf te zorgen en werken werd mijn voornaamste focuspunt. Ik at niet echt goed, dronk regelmatig te veel en sliep nauwelijks nog. Ik was voor mijn borstkanker eigenlijk al een probleemdrinker, vlak voor de diagnose had ik hulp gezocht om te stoppen, maar het sloop er nu weer in. Ik heb aanleg voor angsten en die staken steeds vaker en feller de kop op, terwijl ik juist zo mijn best deed ze buiten de deur te houden. Uiteindelijk raakte ik ervan overtuigd dat ik een tumor in mijn oor had, maar geen arts die wat kon vinden, er is zelfs een scan gemaakt. Ik dacht dat ik gek aan het worden was. Na een paar maanden vol vallen en opkrabbelen, klapte ik uiteindelijk op de grond. Ik kon níks meer. Ik stevende keihard op een burn out af. Ik ben echt over het randje gegaan. Uiteindelijk heb ik er, met enige vertraging, wel anderhalf jaar over gedaan om écht te herstellen van alles. Terwijl ik dacht dat ik er met een paar maanden wel klaar mee zou zijn. Er moest veel veranderen in mijn leven, merkte ik.’
Wat dan?
‘Ik ontdekte dat ik eigenlijk al dertig jaar onder hoogspanning leefde. Ik ben een onmatig type, weet ik nu. Daar vertel ik zo meer over. Maar die onmatigheid zat hem ook in hoe ik het leven aanvloog. Het ging altijd met volle kracht. Nog steeds leef ik voluit, dat zit gewoon in me, maar nu weet ik de zin veel beter van de onzin te scheiden.’
Hoe bedoel je?
‘Borstkanker is voor mij een soort katalysator geweest. Ik heb mezelf leren kennen en ontdekt waar de grote lekken zaten. Ik zit nu in het tweede jaar van de post-hbo-opleiding ‘coachen op onbewuste drijfveren’, van de V-cirkel Academie in Laren. Die opleiding heeft mentaal echt mijn leven gered, ik leer zó veel over hoe ik in elkaar zit. Elk mens heeft een motor die hem drijft, maar dat kan ook een vernietigende achterkant hebben. Als je die kent, kun je daar iets mee. Meer zelfkennis is de sleutel tot minder stress. Ik scoor hoog op onmatigheid, eigenlijk in alles. Ik kan onmatig goed genieten van kleine dingen, maar ik kan ook onmatig zijn in bijvoorbeeld mijn werk, in alcohol drinken en chocola eten. Daarnaast ben ik ook nog eens erg goed in rationaliseren en houd ik ervan het leven ‘licht te houden’, met pijn en lijden heb ik moeite, daar wil ik liever bij wegblijven. Dat kan natuurlijk niet, zeker niet als je borstkanker hebt. Nu weet ik dat het me veel te veel energie kostte om die pijn weg te rationaliseren. Maar ik begrijp ook wat alcohol altijd voor me deed: verdoven, zorgen dat ik geen pijn voelde. Voor ik borstkanker kreeg was ik een zware drinker, een paar keer per week ging er minstens een fles wijn doorheen. Nu zullen sommige mensen zeggen: ‘Bij mij thuis ook.’ Maar dat is gewoon zwaar drinken. Alcohol is zo’n maatschappelijk geaccepteerde drug dat we het al snel vergoelijken.’
Jij drinkt niet meer?
‘Nee, geen druppel, en ik ben ook niet van plan het ooit nog te doen. Vooral ook omdat ik erg geschrokken ben van de wetenschappelijk aangetoonde relatie tussen alcohol en borstkanker. Ik denk trouwens dat er de komende jaren een grote verschuiving gaat komen in de manier waarop we tegen alcohol aankijken. Veel mensen, onder wie ik voor ik ziek werd, denken dat alcohol de scherpe kantjes van het leven afhaalt. Maar dat is gewoon niet waar, het veroorzaakt juist stress, tot op celniveau, het doet zelfs bij één glas al meer kwaad dan goed. Af en toe een drankje is natuurlijk prima, daar kun je van genieten, maar elke dag wijn om de stress weg te spoelen is contraproductief. ’
Zijn er ook andere dingen in je leven veranderd?
‘Heel veel. Ik gaf al aan dat ik de zin beter van de onzin kan scheiden tegenwoordig. Vroeger kon ik me druk maken over van alles. Dat is er wel uit nu. Hoezo moet de lat altijd maar hoger? Wie bepaalt wat ik allemaal moet? Ik schep er genoegen in om de lat soms juist zo laag mogelijk te leggen. Deze zomer heb ik bijna álle 315 afleveringen van Grey’s Anatomy gekeken, languit op de bank. Waarom niet? Laatst hoorde ik iemand zeggen: ‘Ik heb van de week een avond genetflixt, ik weet het, dat is niet goed.’ Hoezo, denk ik dan, wie bepaalt dat we ons daar schuldig over moeten voelen? Geen wonder dat we zo gestrest zijn dat we vluchten in van alles, van alcohol tot Facebook. Het is toch prima om tijd en ruimte voor jezelf te maken. Dat is wel iets wat ik iedereen zou willen meegeven: leg die lat eens precies op de hoogte die werkt voor jóu. En laat je vooral niks aanpraten.’
Carolines boek ‘Lieve Facebookvrienden, ik heb borstkanker’ is vanaf deze week o.a. verkrijgbaar via Dutchbook, via deze link!
LEES OOK: ‘IK WILDE DE BORSTKANKERZORG VERBETEREN, WAS DAT TE NAÏEF VAN ME?’
Dit najaar komt het boek ‘NIETS’ uit. Geschreven door STRESSED OUT founder Maaike Helmer en verkrijgbaar via stressedout.nl, bol.com en alle bekende boekwinkels. ‘NIETS’ gaat over die momenten waar we nooit bij stilstaan, maar die de sleutel kunnen zijn tot innerlijke rust. Gebaseerd op inzichten uit een eeuwenoude Japanse filosofie en haar eigen zoektocht (via o.a. een gedempte put in een klein stadje, een internationale modellencarrière, en een flinke burn out in haar journalistieke loopbaan), neemt Maaike je mee en laat je zien hoe je meer rust, meer ‘niets’, kunt vinden in deze drukke tijden van ‘alles’.
Bericht ontvangen als ‘NIETS’ verkrijgbaar is? Laat via het contactformulier je gegevens achter o.v.v. ‘NIETS’. (p.s. natuurlijk bewaren we je gegevens alleen om je op de hoogte te houden van de verschijningsdatum van ‘NIETS’)
Belangrijke boodschap op Wereld Kankerdag 
Borstkanker en burn out #8 (slot): Ik wil vertragen en dat vasthouden 