We zijn gewend aan snelle oplossingen voor alles. Wasmachine kapot? We bellen Coolblue, die levert binnen één dag. Geen internet? Wat zeg je me nu? Stress? Daar moeten we snel vanaf kunnen. Helaas werkt het niet zo…
Het is de grootste kwaal van deze tijd. Alles moet snel en alles moet nu. We zijn het gewend. Het leven is maakbaar, denken we. Door de 24/7 economie zijn we zo gewend aan snelle oplossingen, op elk niveau, dat we ook voor stress een one size fits all fast-as-fuck oplossing willen. Daar maken goeroes en zelfverklaarde deskundigen gretig gebruik van. Maar helaas. Er is geen quick fix. De oorzaak van de stress in de huidige maatschappij is meerledig en het antwoord erop dus ook. Er is niet één oplossing. De oplossing voor negatieve stress zal op diverse niveaus moeten plaatsvinden.
Hoe verhouden we ons tot de gedigitaliseerde maatschappij? De maatschappij zonder uit-knop?
De maatschappij
De huidige maatschappij is ingericht op presteren en op continu. We zijn de controle kwijtgeraakt en zullen die als maatschappij moeten terug claimen. We hechten veel aan materialistische zaken en aan status, denken dat het altijd maar beter, mooier en groter moet. Hebben ons een levensstandaard aangemeten die soms bijna aan het bizarre grenst (want, kom op, wat heb je nu helemaal nodig?). Om die te kunnen bekostigen, zal er gewerkt moeten worden. En omdat werk nu onvergelijkbaar anders is dan vroeger, wordt het des te ingewikkelder. Hoe verhouden we ons na de geïndustrialiseerde maatschappij tot de gedigitaliseerde maatschappij? Een maatschappij zonder uit-knop? De vinger wordt nu vaak richting de ‘millenial-generatie’ gewezen (die zouden lui en verwend zijn), maar dit is te makkelijk, te simplistisch. Het benoemen van een generatie is een zwaktebod; het zorgt ervoor dat we niet de verantwoordelijkheid hoeven te nemen om te kijken naar de maatschappij als geheel. Dit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid, die begint met bewustwording. Een traag, maar belangrijk proces.
De trend van ‘speeltuinen op het werk’, is symboolpolitiek, maar desalniettemin een eerste voorzet.
De werkvloer
Daarnaast zullen er ook op kleinere schaal, namelijk op de werkvloer, dingen moeten veranderen. De grote, maatschappelijke veranderingen, hebben gevolgen voor het werkveld. Tegenwoordig gaat werk gewoon 24/7 door en worden we afgerekend op output, terwijl diezelfde output steeds ingewikkelder wordt qua meetbaarheid. En dat 24/7 werken kán ook, helemaal sinds de eerder genoemde digitale revolutie ons continu beschikbaar heeft gemaakt. Dat is iets waar werkgevers én werknemers verantwoordelijkheid in hebben. Er zullen (grote) werkgevers een voortrekkersrol moeten gaan spelen in die ommezwaai. De trend van ‘speeltuinen op het werk’, schommels, glijbanen, dat soort dingen, is symboolpolitiek, maar desalniettemin een eerste voorzet. Je ziet gelukkig nu al veranderingen op kleine schaal, bij sommige minder grote werkgevers. Zij houden de motivatie, de ambitie en de balans van hun werknemers goed in het oog. Communicatie tussen werkgever en werknemer is hierin key.
Streven naar continu geluk is een illusie en het is bovendien laakbaar
Het individu
En tot slot is er de eigen verantwoordelijkheid, van jou als individu. Op dit niveau komen de deskundigen en goeroes dus vaak kijken. Zij ‘zetten je in je kracht’, bieden recepten voor geheid succes en geluk. Maar het is zo makkelijk niet. Bovendien is een succesdefinitie heel persoonlijk en absolúút geluk simpelweg onhaalbaar. Het hoogst haalbare is relatieve tevredenheid met af en toe een uitschieter naar boven (en naar beneden). Streven naar continu geluk is een illusie en het is bovendien laakbaar. Het is onhaalbaar. We leren onszelf aan niet meer met life’s challenges te dealen. Daarnaast is het een simplificatie. Verschillende persoonlijke overtuigingen kunnen ten grondslag liggen aan bijvoorbeeld een burn out of negatieve coping mechanismen. Er zijn een aantal standaardmethoden die helpen om de basis goed te krijgen en daardoor stress absoluut te verminderen (hierover verschijnt eind dit jaar een STRESSED OUT boek!), maar de échte oorzaak is heel individueel en de behandeling dus ook. Dat is een made to measure plan van een erkend en gespecialiseerd professional en soms zelfs een heel team van professionals. Don’t let anyone tell you differently, it is a lie. Makkelijk is het dus niet. En er is ook niet één oplossing. We zullen het met zijn allen moeten doen. Groot (maatschappelijk), kleiner (de werkvloer) en klein (het individu). Geen quick fix, maar wel een duurzame. En daar gaat het uiteindelijk om.
(Foto: Unsplash/Igor Rand)
LEES OOK: DE ECHTE OORZAAK VAN JE BURN OUT? DIE LIGT HIER…
Over problemen loslaten: wat je van bomen in de herfst kunt leren 
Heb jij een A, B of C persoonlijkheid? 