Prikkelbare darm syndroom en stress: 'De impact wordt enorm onderschat'

Lees meer van Maaike Helmer

Simone (33) heeft het prikkelbare darm syndroom. Haar buik reageert daardoor erg heftig op stress. In het verleden kon ze daardoor soms bijna niets meer. Nu gaat het beter, maar ze moet goed naar haar lichaam blijven luisteren. Op STRESSED OUT vertelt ze haar verhaal.

‘Achteraf denk ik dat ik als kind al veel last had van prikkelbare darm syndroom (ook wel bekend als PDS, red.). Elke dag na het ontbijt zat ik minstens een halfuur op het toilet met buikpijn. Je zou zeggen: viel dat niet op, maar indertijd besteedde ik er niet veel aandacht aan en het gebeurde ook alleen in de ochtend. Ik dacht dat het gewoon bij mij hoorde, in de ochtend poepen, maar dan met veel buikpijn. Wist ik veel dat niet iedereen dat had? Om die reden heb ik het er ook nooit met mijn ouders over gehad. Daardoor zijn we er op die leeftijd ook niet mee naar een dokter gegaan.’

Ik zat hyperventilerend in de coupé; wie wil er nu een diarree-aanval in de trein?!

‘Ik ging er nog steeds vanuit dat buikpijn hebben en vaak naar het toilet gaan bij me hoorde, maar tijdens mijn studie liep het opeens de spuigaten uit, het verergerde enorm. Waarschijnlijk ook omdat ik mijn studie best pittig vond en het graag goed wilde doen. Dat zal de symptomen hebben verergerd, want ik weet nu dat je psyche een enorme invloed kan hebben op je darmen. Was het eerder zo dat ik vooral naar het toilet moest als ik thuis was en in de ochtend, tijdens het studeren, ook op de opleiding zelf, kon de buikpijn elk moment komen en het was enorm pijnlijk. Er zijn momenten geweest dat ik huilend van de pijn in een toilethokje op school zat. Of dat ik hyperventilerend in een coupé zat; wie wil er nu een diarree-aanval in de trein?! Op een gegeven moment ging ik me steeds vaker ziek melden, mijn buikpijn kon me op elk moment verlammend overvallen. Daardoor ging ik mijn leven eromheen bouwen.’

De arts gaf aan dat hij nog nooit zo’n spastische darm had gezien

‘Uiteindelijk ging het niet meer. Ik was té vaak ziek van mijn studie en ik begon me ook oprecht zorgen te maken. Zo vaak buikpijn dat je eigenlijk niet meer kon functioneren; misschien was er wel iets anders aan de hand. Ik ben naar mijn huisarts gegaan en die dacht meteen aan het prikkelbare darm syndroom, maar om zeker te zijn moeten ze dan alle andere mogelijkheden uitsluiten, zoals darmkanker. Dat betekende een colonoscopie in het ziekenhuis, waarbij een soort slang met cameraatje in je anus wordt ingebracht om te kijken. De arts die het onderzoek uitvoerde kon niets ‘zieks’ vinden, maar hij gaf wel aan dat hij in zijn carrière nog nooit zó’n spastisch aandoende darm had gezien. De huisarts verklaarde daarna dat de diagnose inderdaad een prikkelbare darm was, maar dat daar verder niets aan te doen is: ‘Je moet ermee leren leven.’ Wel schreef hij me een soort spul voor waardoor mijn ontlasting regelmatiger zou komen. Ik was verbijsterd: moest ik de rest van mijn leven op deze manier door? Ik durfde het ook niet met mijn omgeving te delen. Over iets als ontlasting praat je nu eenmaal niet en buikpijn, dat heeft iedereen toch weleens? Daardoor wordt de impact enorm onderschat.’

Zonder dat medicijn lukte het me niet meer om te poepen

‘Dat medicijn heb ik jaren uit gewoonte gebruikt. Het hielp wel, want het maakte mijn stoelgang inderdaad regelmatiger, maar nu kreeg ik het omgekeerde probleem. Zonder dat medicijn lukte het mij niet meer. Toen ik dat merkte, ben ik ermee gestopt. Ik was toen 28 en met mijn klachten ging het verder wel beter, maar ik wilde niet meer afhankelijk zijn van de medicijnen. Het voelde alsof ik mijn darmen er ‘lui’ mee maakte. In de tussenliggende jaren had ik me gelukkig al enorm verdiept in het prikkelbare darm syndroom. Ik besloot zoveel mogelijk het op een natuurlijke manier aan te pakken; steeds meer vezels eten, uitzoeken op welke producten ik wel en niet goed reageerde en daar rekening mee houden. Het klinkt nu alsof dat laatste proces zo gedaan was, maar dat heeft enorm veel tijd in beslag genomen. Jaren. Het was echt een lange periode van trial and error. Ik kwam erachter dat ik bijvoorbeeld niet goed reageerde op paprika en ui. Dat eet ik dus eigenlijk nooit. En in periodes van stress reageer ik ook niet goed op tarwe en zuivel. Dus gaat het écht ruk, dan vermijd ik die laatste ook. Verder verdiepte ik me in ademhalingstechnieken om rust in mijn lijf te krijgen. Ik merkte dat het me – dat vond ik best verbazingwekkend – enorm hielp als ik diep vanuit mijn buik ademde als ik last kreeg van mijn buik.’

Als ik nerveus ben, moet ik nog steeds minimaal acht keer naar het toilet

‘Ik ben nu 33 jaar. Tegenwoordig gaat het best oké. Ik heb momenten dat het nog wel erg is, als ik ergens nerveus voor ben, bijvoorbeeld. Dan kan het zijn dat ik een keer of acht a tien naar het toilet moet, voor ik de deur uit kan. Dat accepteer ik dan maar als iets dat bij me hoort. Het is vervelend, maar het is niet anders. Ik zie het als iets wat er letterlijk en figuurlijk gewoon uit moet. Waar anderen bijvoorbeeld huilerig of chagrijnig worden of uitslag krijgen, gaan bij mij zenuwen in mijn buik zitten. Het zij zo. Bang om buitenshuis een ‘aanval’ te krijgen ben ik niet echt meer. Het gebeurt weleens, maar ik merk dat vooral het idee dat ik niet snel bij een toilet kan zijn me dan extra zenuwachtig maakt. Als ik die gedachte minder bedreigend maak – en dat is gewoon een kwestie van aan iets anders denken en daar heel veel op oefenen – dan gaat het beter. Het is op dat moment iets waar ik me continu op moet focussen, aan het niet-denken aan een toilet. Dus dan denk ik bijvoorbeeld aan de vakantie. Of aan een boek dat ik aan het lezen ben. Of ik zet een rustgevend muziekje op, dat helpt me ook.’

Ik probeer de slechtere periodes te zien als alarmbellen

Er zijn periodes waarin het slechter en waarin het beter gaat. Ik probeer de slechtere periodes te zien als alarmbellen. Blijkbaar is er dan iets waar ik meer aandacht aan moet schenken, mijn buik liegt namelijk niet. Het kan zijn dat ik denk dat ik níet nerveus ben voor een gesprek met mijn leidinggevende, terwijl mijn buik iets anders zegt. Die wil me dan iets vertellen, zo zie ik het. Sinds ik mijn prikkelbare darm syndroom ben gaan zien als een – iets te – goed afgesteld alarmsysteem, kan ik er mijn voordeel mee doen. Het geeft me informatie over mijn onbewuste die ik anders misschien niet had gehad. En hoe vervelend mijn prikkelbare darm syndroom ook is, daar ben ik het dan toch wel weer dankbaar voor.’

Wat is het prikkelbare darm syndroom?
Prikkelbare darm syndroom (PDS) komt naar schatting bij 5 tot 20% van de Nederlanders voor, vooral vrouwen. Bij PDS is de darm gezond, maar reageert de darmwand overgevoelig of zijn de darmbewegingen verstoord. Dit kan leiden tot verstopping, diarree of beide. De oorzaak van PDS is niet bekend, maar het lijkt erop dat een darminfectie een oorzaak kan zijn. Bij PDS moet je oppassen dat je niet te eenzijdig eet, dit kan de klachten verergeren. Vezels in voeding kunnen helpen, maar de klachten ook juist verergeren. Dit verschilt per persoon. (Bron informatie PDS en meer informatie: Maag Lever Darm Stichting, foto:) Simone is een pseudoniem, ze wil graag anoniem blijven. FODMAP arm eten kan helpen de klachten te verminderen.

LEES OOK: ALS JE HOOGSENSITIEF BENT, HERKEN JE DIT METEEN…

Ervaring met PDS? Laat je reactie achter!

Koop het boek Koop het e-book