Spreken in het openbaar: maar liefst 94% van de mensen siddert ervoor. Sommigen ontwijken het, anderen zetten met veel spreekstress toch door, met alle gevolgen van dien. Wie daar alles van weet, is spreker, mentor en coach Jacqueline Hulleman. Zij weet óók hoe je ervan afkomt. Ze heeft 7 inzichten die je verder helpen.
1. Je bent niet de enige
Er zijn veel mensen die het eng vinden om voor publiek te spreken. Het schijnt dat wel 94% van de Nederlanders met spreekstress kampt. En groot deel doet het gewoon niet. Soms richten mensen zelfs hun leven daaropin, kiezen ze zorgvuldig een beroep waarbij ze nooit presentaties hoeven te geven. Er zijn ook mensen die het ondanks hun angst toch doen, maar wel met slapeloze nachten, bibberende knieën en zweethanden. Zo jammer, want ik weet inmiddels dat dat niet nodig is. Met vertrouwen spreken in het openbaar is iets dat je gewoon kunt leren.
2. Je kunt openbaar spreken leren
Er wordt vaak gedacht dat mensen die het veel doen, dat als vanzelf al in zich hadden. Acteurs bijvoorbeeld. Dat is absoluut niet waar. Er zijn er een boel die, ook al zitten ze jaren in het vak, nog altijd plankenkoorts hebben. Maar ze zijn erin getraind die spanning om te zetten in kracht en te gebruiken voor een goede performance.
3. Je hoeft geen natuurtalent te zijn en vermijden is natuurlijk
Er zijn maar weinig mensen die zomaar zonder zorgen voor een publiek gaan staan. Dat ís namelijk ook eng! Je kunt buiten de boot vallen en afgekeurd worden en het zit in ons DNA om dat soort situaties te vermijden. Voor onze overleving zijn wij mensen immers afhankelijk van zorg en goedkeuring van anderen. Situaties waarin je sociale acceptatie op het spel staat, kunnen dus echt levensbedreigend voelen. Omdat het zo vervelend voelt, lijkt het abnormaal, maar het ís dus normaal en je kunt het ombuigen.”
4. Spreekangst kan zich omzetten in heftige symptomen
Dat levensbedreigende gevoel bij openbaar spreken kan zo erg worden dat je al een vecht- en vluchtreactie krijgt zodra er zomaar sprake is van spreken voor publiek: je hart gaat sneller kloppen, je ademhaling schiet omhoog en het zweet breekt je uit. Ook je gedachten doen er alles aan om je uit de situatie te krijgen. ‘Dit kan ik echt niet,’ schiet er door je hoofd, ‘doe nou maar niet, ga weg!’. Dan kun jezelf wel pushen om door te gaan maar dat kost vooral heel veel energie en je wordt een rare, verkrampte versie van jezelf en komt helemaal niet uit de verf.
5. Begin klein
Openbaar spreken is eigenlijk net als leren zwemmen. Je kunt meteen in het diepe springen en hopen dat je blijft drijven. Dat kán slagen, maar het is wel stressvol. Je kunt ook in het pierenbadje beginnen, leren wat er nodig is en dan pas het grote bad ingaan. Dat maakt het veel leuker en een stuk meer ontspannen!
6. Er zijn kleine en grote trucs
Er zijn allerlei manieren om jezelf te kalmeren, van kleine foefjes tot grote inzichten. Van stress krijg je bijvoorbeeld een droge mond. Als je een slokje water neemt, geef je je lichaam het signaal dat het allemaal wel meevalt. Daarom staan er bij alle sprekers water. Waar het verder bovenal om gaat, is om je zenuwen te accepteren en om te zetten in kracht. Dat is echt mogelijk! Wat helpt is je te realiseren dat een voordracht voor publiek in wezen niet heel anders is dan een een-op-een gesprek. Met meerdere mensen. Want hoeveel mensen er ook in de zaal zitten, je praat toch met allemaal individuen en het gaat om het contact dat je maakt. Focus daarop. En: speel geen rol. Dat zit contact in de weg. Blijf vooral jezelf, dát is rol die jou het makkelijkste afgaat.
7. Echt iedereen kan het leren
Het is mijn missie om mensen te laten weten dat er echt iets te doen is aan spreekstress. Dus als je er last van hebt, denk dan vooral niet: ik ben nu eenmaal zo, ik moet het accepteren. Iedereen kan het leren, dus jij ook. En als het lukt, is het zo bevrijdend! Als je de adrenaline die vrijkomt in een dergelijke spreeksituatie anders inzet, kan het zelfs heel leuk worden. Want van adrenaline word je heel alert en aanwezig, je zit 100% in het moment. Je kunt er helemaal door in een flow raken. Dat is zó leuk en bijzonder, dat gun ik iedereen.
Jacqueline Hulleman geeft talks, workshops en een online training over openbaar spreken met een live-dag als slot. Ze coacht ook mensen een-op-een. Meer informatie: sprekenzonderstress.nl. Dit artikel is #nospon en werd geschreven door Lydia van der Weide.
LEES MEER: JE SPREEKANGST OVERWINNEN? DEZE PRO GEEFT JE 7 ONMISBARE TIPS!
Spreekangst overwinnen: 7 tips van de pro! 