Ondermijnende gedachten: Je hoeft niet alles te geloven wat je denkt

Lees meer van Lisette Schuitemaker

Vlak voor mijn 50ste deed ik een enorme ontdekking. Op de vermaarde healing school van Barbara Brennan in Amerika leerde ik de 5 basale stromen kennen van telkens terugkerende gedachten die we niet hoeven te geloven. De komende weken zal ik die stuk voor stuk hier bespreken. Inzicht in de 5 stromen van telkens terugkerende gedachten heeft mijn leven veranderd.

Vraag in een willekeurige workshop eens wie buitensporig vaak denkt dat-ie niet leuk, slim, geestig of knap genoeg is en meer dan de helft van de mensen steekt hun hand op. Verbijsterd kijken ze vervolgens om zich heen. “Heb jij dat ook? Maar ik dacht dat jij het juist goed voor elkaar had!” Ze kunnen hun ogen en oren nauwelijks geloven. Zijn er echt zoveel mensen die zo vaak hetzelfde denken als zij?

Er zijn 5 soorten basisgedachten

Het antwoord op deze vraag is een onomwonden ‘ja’. Er zijn in elk geval 5 soorten basisgedachten die de meesten van ons ongelofelijk vaak denken zonder dat we er een stap mee vooruitkomen. Een daarvan is de gedachte dat we niet oud of jong, lief of assertief, belezen of ervaren, degelijk of cool, vastberaden of flexibel of vul-zelf-maar-in genoeg zijn.

Voel jij je vaak niet goed genoeg? Je bent de enige niet

Eerlijkgezegd voelde ik me in eerste instantie nogal betrapt, toen bleek hoe standaard mijn gedachten waren over hoezeer ik tekortschoot en in van alles niet genoeg was. Was ik niet uniek dan? Niet helemaal mijn eigen goddelijke zelf? Ja en nee.

Er zijn categorieën gedachten die bij iedereen hetzelfde zijn

We zijn allemaal uniek. Niemand heeft precies dezelfde DNA-combi als een ander en we groeien allemaal in verschillende omstandigheden op. Toch zijn er hele categorieën van gedachten die van jongs af aan door ons heen stromen die bij iedereen min of meer hetzelfde zijn. Als we een ruimte binnenkomen waar we niemand kennen, denken velen van ons dat we nooit op deze uitnodiging in hadden moeten gaan, dat we er niet bij horen, dat we beter rechtsomkeert kunnen maken. Je zou niet graag mensen de kost geven die vrienden te eten uitnodigen en vervolgens gebukt gaan onder de aanhoudende gedachte dat ze niet goed genoeg kunnen koken, dat ze waarschijnlijk niet genoeg eten in huis zullen hebben en dat hun vrienden het vast niet leuk genoeg vinden bij hun aan tafel.

We zouden het leven het liefst onder controle houden

Wie koestert er geen wraakgevoelens op mensen die ons onrecht hebben aangedaan of van wie we denken dat die achter onze rug om ons lachen? Dan zijn er hele volksstammen die het leven het liefst onder controle zouden willen houden en die steeds gestresster raken omdat dit nu eenmaal nooit echt lukt. Ten slotte herkennen we ons vast ook in de mensen die alles doen om er perfect uit te zien en alles perfect voor elkaar te hebben en intussen voortdurend bang zijn om door de mand te vallen, omdat ze zelf ook wel weten dat perfectie geen haalbare kaart is. Als mens hebben we nu eenmaal van dit soort gevoelens en gedachten (die ik uitgebreid bespreek in mijn boek De 5 Kindconclusies). Daarin staat niemand alleen.

Hoe kom je uit de greep van telkens terugkerende gedachten?

Ik zag natuurlijk ook wel dat het uiteindelijk heel mooi is dat we niet alleen zijn in de gedachten die ons als plaaggeesten achtervolgen zonder ooit met een oplossing te komen. En dat je pas uit de greep van zulk soort telkens terugkerende gedachten kunt komen, als je meer van ze weet. Zo werd ik een fan van de theorie van Wilhelm Reich. Al een eeuw geleden keek deze vroege psychiater goed naar de mensen die met psychische klachten bij hem kwamen. Hij luisterde aandachtig naar hun verhalen. Al snel viel hem op dat de mensen in de basis maar met vijf grote klachten kwamen: ze hadden het gevoel dat ze er niet hadden moeten zijn of dat ze tekortschoten; ze durfden niets van zichzelf te laten zien, ze vertrouwden andere mensen en ook zichzelf niet en ze deden zich voortdurend anders voor dan ze waren omdat ze dachten dat ze zich moesten aanpassen aan de rest.

Als kleine kinderen trekken we grote conclusies

Wilhelm Reich schreef een lijvig boek over zijn theorie van de karakteranalyse dat in 1933 uitkwam. Vooral in Amerika waarheen hij vlak voor de oorlog uit Duitsland was ontsnapt, kreeg hij navolging. Zijn studenten bedachten de term ‘karakter defensiestructuren’ voor de 5 manieren waarop wij als mensen de uitdagingen in het leven te lijf gaan. Toen ik zijn theorie bestudeerde, vroeg ik me af waarom ik er niet eerder kennis mee had gemaakt. Waarom leren we op de middelbare wel hoe de grote gebeurtenissen uit de geschiedenis onze wereld hebben gevormd, maar niet hoe wat in onze eigen jeugd gebeurt onszelf vormt?

We trekken als kind conclusies over wie we zijn

Met mijn Amerikaanse BSc op zak besloot ik het boek te schrijven dat ik zelf had willen hebben. Ook zon ik op een betere term dan die onvriendelijke karakter defensiestructuren en zo kwam ik op de kindconclusies. Want daar gaat het in essentie om. Als baby, peutertje, kleutertje en klein kind trekken we conclusies over wie we zijn en wie we zouden moeten zijn. Op dat wankele fundament bouwen we vervolgens ons zelfbeeld en ons beeld van de wereld om ons heen. De gedachten die op basis van die vroeg getrokken conclusies de hele dag ongehinderd door ons heen zoeven, geloven we meestal op hun woord (je kunt hier trouwens testen welke kindconclusie jij hebt getrokken, maar de komende weken zal ik ze allemaal uitgebreid behandelen). Hieronder zie je ze alvast:

1. Ik ben niet welkom, ik moet hier weg
2. Er is niet genoeg ….., ik ben niet …. genoeg
3. Jij je zin! Dan hou ik me wel koest
4. Ik moet de controle houden en winnen
5. Ik moet me aanpassen en me gedragen zoals het hoort

In kindconclusies liggen ook onze gaven

Gelukkig is het niet alleen kommer en kwel met die kindconclusies. We reageren zo heftig op wat ons overkomt, omdat we iets heel moois in onszelf veilig en wel willen houden. Dat zijn onze aangeboren talenten. Daar mag niemand aankomen want die willen we in ons leven ontwikkelen. De kindconclusies hebben linea recta te maken met de gaven die we bij ons dragen. Daarover de komende weken meer.

Bovenstaande tips helpen bij stress, voor een adequate behandeling van stress (ondersteunend bij burn out) doe je de Online Masterclass ‘Effectief omgaan met stress’, gebaseerd op de meest recente inzichten uit de psychologie, fysiologie en neurologie. In 7 weken ontdek je wat je kunt doen om stress te herkennen, voorkomen én op te lossen. Met oefeningen die wetenschappelijk bewezen zijn, écht helpen en een handig digitaal werkboek. Meer informatie vind je HIER.

Lisette Schuitemaker is auteur van De 5 kindconclusies dat ook in het Engels, Duits en Italiaans verscheen. Op STRESSED OUT schrijft ze over terugkerende gedachten die we niet hoeven te geloven en de kwaliteiten die bij elk van de 5 kindconclusies horen. Meer over haar en haar andere boeken vind je op www.lisetteschuitemaker.nl

LEES OOK: WAT VOOR PERSOONLIJKHEID HEB JIJ?