De vreemde tegenstelling van niksen / The weird contradiction in niksen

TRANSLATION IN ENGLISH BELOW

Laatst verscheen er o.a. in TIME, maar ook in De Volkskrant, een artikel over ‘niksen’. Het zou een typische Nederlandse gewoonte zijn, gelijk een Hygge of Lagom, maar dan op zijn Hollands. Maar er is iets aparts…

Wat ik altijd intrigerend heb gevonden aan het woord ‘niksen’, is dat het, in tegenstelling tot het woord Hygge of Lagom, een zekere activiteit veronderstelt. Niksen doe je. Niksen lijkt een bezigheid. En dat vind ik interessant. Hoewel ik een voorstander ben van niks an sich, is het dus het werkwoord waar het wat wat mij betreft wat schuurt. Niksen. Lummelen. Luieren. Nietsdoen. Ergens erin ligt subtiel iets verborgen van de Calvinistische volksaard. Niksen moet verantwoord worden, lijkt het wel, uitgelegd. ‘Ik ga niksen.’ ‘Ik heb lekker genikst’. Het zou nog mooier zijn als ook niksen geen werkwoord zou zijn, maar gewoon een woord.

We horen onze innerlijke waarden niet meer weerklinken in de stilte

Precies daarom heet mijn boek NIETS in plaats van NIKSEN. Mijn boek gaat namelijk niet om het niets doen, het gaat om er gewoon zijn, met alles wat er op dat moment is. En vooral: zijn met dat waar we normaal overheen leven. Je daarin onderdompelen. Er zijn zo veel momenten die we tegenwoordig niet meer zien omdat we er simpelweg de tijd niet meer voor nemen. Zelfs niet als we bezig zijn met niksen (vreemde zin, geef toe). We zien de lach van ons kind niet meer, omdat we relaxed en gedachteloos in een tijdschrift bladeren. We nemen de fluitende vogels niet meer waar, door onze Headspace app in de hangmat. We horen onze innerlijke waarden niet meer weerklinken in de stilte, omdat we al niksend nadenken over wat we straks na de vakantie gaan doen. En daardoor verliezen we de verbinding. De echte verbinding. Die je kunt voelen met de ander, de natuur, of jezelf. De verbinding waar ook psychiater Dirk de Wachter zo hoog over opgeeft, als fundamentele behoefte van de mens. We zijn human beings in plaats van human doings.

Het is het verschil tussen doen en zijn

De werkelijke ruimte zit hem, voor mij, in de ‘tussentijd’, de tussenmomenten, die spontaan ontstaan als je er de ruimte voor laat. De zo-buitengewoon-gewonige-momenten waarin de werkelijke magie schuilt. Laat ik nogmaals De Wachter citeren (vanaf Brainwash): ‘Ik pleit voor gewonigheid en het plezier daarin te vinden. Ik pleit niet voor ongelukkigheid an sich, maar voor geluk vinden in het gewone.’ Zonder het voornemen ‘het niksen zijn werk te laten doen’, zonder voornemen te ontspannen, maar door gewoon te zijn. En door te zien waar je normaal doorheen kijkt, zelfs vaak op de momenten dat je ‘nikst’. Het is het verschil tussen doen en zijn. Een onthechten en verbinden tegelijkertijd. Juist in die momenten van verbinding die ik eerder noem, waar we tegenwoordig niet meer de tijd voor nemen, ligt zoveel innerlijke vrede, de zin van het leven. Het gaat om een subtiel, maar toch fundamenteel verschil, namelijk dat je in het woord niksen nog steeds iets moet zijn om van waarde te zijn, een niksend mens. Niksen, het werkwoord, als trend. Ik hoop toch niet dat het sentiment dat we moeten stoppen met racen overwaait, maar dat dit het begin is van een veranderend bewustzijn. Dat we op een keerpunt staan in de tijd, in een wereld die zijn remmen is kwijtgeraakt, resulterend in burn outs, depressies en disconnectie. Dus ja, niksen is een begin. Maar laten we overgaan naar de ‘gewonigheid’, de ‘elkedagheid’, die wij Nederlanders zien als ‘niets, eigenlijk’. Laten we die zijn magie laten doen. Om weer terug te kunnen komen bij wat er echt toe doet. Zijn.

Maaike Helmer is oprichter van multimedia uitgeverij STRESSED OUT en auteur van ‘NIETS, mijn zoektocht naar innerlijke rust in tijden van alles’ (o.a. bekend uit Vrouw/Telegraaf, Grazia, Koffietijd en De Volkskrant). Binnenkort volgen e-courses en Masterclasses om zelf meer innerlijke rust in je leven te krijgen. Schrijf je in voor de Minder Stress Mail, dan houden we je op de hoogte.

LEES OOK: MEER NIETS IN JE LEVEN LAAT JE MEER LEVEN DAN DAT JE NU DOET…

Omdat dit een artikel is o.a. in een reactie op TIME Magazine, hieronder een vertaling in het Engels.

Because this is an article in a reaction to, among others, TIME Magazine, below you can find an English translation.

THE MISCONCEPTION OF NIKSEN

Recently I read an article in TIME Magazine, as well as in the Dutch De Volkskrant. About Niksen. Supposedly it is a word similar to Hygge or Lagom. Except it’s not.

The thing I find intriguing about the word ‘niksen’ is the fact that is it a verb, unlike Hygge or Lagom. It assumes an activity. Something you do. And that is interesting. ‘Niks’ is a synonym of ‘Niets’ in Dutch, which means ‘nothing’. And I am a strong advocate for ‘niks’. But by making it a verb, I think it loses its magic. ‘Niksen’ feels like a subtle reflection of our Dutch Calvinistic culture. ‘Niksen’ needs to be accounted for. It needs to be explained. ‘Ik ga niksen’ (‘I’ll be niksing’), ‘Ik heb lekker genikst’ (‘I have been doing nothing’). So here my plea for ‘niks’ to be what I think it is; a word.

We don’t hear our inner voice whispering in the silence

This is exactly the reason why my book is called ‘NIETS’ instead of ‘NIKSEN’. My book is not about doing nothing, it is about just… being. With everything that is present at this exact time. And what the book is mainly about: the moments we now take for granted. To immerse in exactly those little precious diamonds of time. There are too many moments we do not see nowadays, because we simply don’t take time to notice them. Not even when we are busy with ‘niksing’ (see the weird thing with my last sentence?). We don’t see the smile of our child, because we are relaxed and thoughtlessly scrolling through our phone. We don’t hear the birds chirping, because we are in our hammock, listening to our Headspace app. We don’t hear our inner voice whispering in the silence, because, niksend and all, our minds are quietly focussed on what we’ll be doing after this summer vacation. And that is where we lose connection. True connection. Connection with the other person, with nature, and with ourselves. Connection that well known psychiatrist Dirk de Wachter explains as a fundamental need of human beings. You read that right; human beings instead of human doings.

The real space is in the time in between

The real space is in the ‘time in between’, aka ma (explained in my book NIETS), the moments that surface when you let time take care of letting them do so. But we don’t. These are the ‘normal but yet so magical’ moments of life. Let me rephrase Dirk de Wachter here (paraphrasing because of the translation) through an article on Brainwash: ‘I plea for ‘everydayness’ and to find pleasure in that. I do not want people to be unhappy, but to find happiness in the everydayness of life.’ Without the intention ‘letting niksen do its job’, without the intention to relax, but just… being. And to see the things we usually take for granted, even when we are ‘niksing’. It is the difference between doing and being. It is disengaging and connecting in the most profound sense, at the same time.

I hope we are on a turnaround in time

Exactly in the moments mentioned above – the moments we do not take time to fully live our lives – I think you can find inner peace, the meaning of life. Such a subtle, but yet such a fundamental difference: that the verb ‘niksen’ still urges you to do something to be of value, a human being to be ‘niksing’. Niksen, the verb, as a trend. I do hope the sentiment is here to stay. That it helps a change in consciousness in a world that lost its brakes, resulting in burn out, depression and disconnection. Absolutely: niksen is a start. But lets please take it further to letting the everydayness, that we Dutch see as ‘nothing at all really’, do its magic work. For us to get back to what really matters. Be.

Maaike Helmer (1978) is founder and editor in chief of stressedout.nl. She worked as an international fashion model in New York, Paris and Milan. She then followed a career as a journalist and content specialist. Nowadays she writes and speaks on stress and inner peace. She is the writer of NIETS: No/Thing. ‘NIETS is a touching and very personal novel, containing an old Japanese philosophy on gaining inner peace.’ NIETS hasn’t been translated as of yet.

LEES OOK: MEER NIETS IN JE LEVEN LAAT JE MEER LEVEN DAN DAT JE NU DOET…