Grenzen: ben jij een duif, oester of stekelvarken?

Lees meer van Niels van Santen

Er zijn diverse manieren waarop jij je (gebrek aan) grenzen toont in je contact met anderen. Daar zijn een aantal metaforen voor, die nogal tot de verbeelding spreken. Niels heeft ze op een rijtje gezet. Ben jij een duif, oester of stekelvarken?

Langere tijd je grenzen negeren, over je grenzen laten gaan (of niet weten hoe je op een goede manier je grenzen moet aangeven) kan voor een algemeen gevoel van boosheid, frustratie, somberheid of afgestomptheid zorgen. Als iemand met dergelijke gevoelens mijn praktijk binnenloopt gebeurt het regelmatig dat we erachter komen dat er dus eigenlijk naar een ander gevoel niet geluisterd of gehandeld is. Voordat je kunt leren hoe je een grens aangeeft moet je eerst leren om jezelf te voelen. Je bent zelf de enige referentie om te weten wanneer een grens in de buurt komt. Maar dan moet je wel op zo’n manier contact met jezelf maken dat je iets kunt met de signalen die je krijgt.

Wat we als kind leren, kan later tot verwarring leiden

Als jong kind hebben we allemaal ook geleerd, dat sommige gevoelens welkom waren, maar andere niet. Daarop hebben we ons aangepast. We hebben ervoor gezorgd dat we wat minder kwetsbaar worden. Maar nu we volwassen zijn kan dat tot verwarring leiden. Zeker in het contact met een ander kun je uit angst om gekwetst te worden iets geks gaan doen, namelijk jezelf isoleren.

Daarvoor zijn twee routes:

1. Je isoleert je van jezelf

Je maakt jezelf onkwetsbaar door niet meer (goed) te voelen. Als je bang bent voel je bijvoorbeeld je eigen angst niet. Je vervangt dan de angst door iets anders, wat makkelijker te dragen is. Bijvoorbeeld: Je glimlacht en zegt ‘ja’, terwijl je eigenlijk ‘nee’ moet zeggen. Want ‘nee’ zeggen is lastig, dan raak je de ander misschien kwijt of hij/zij vindt je dan niet meer aardig.

2. Je isoleert je van anderen

Bijvoorbeeld: Op een verjaardagsfeestje ga je kletsen met de kinderen, vieze kopjes en taartschoteltjes opruimen, een gesprekje dat kan leiden tot contact kap je af. Er zijn ook andere manieren om te vermijden dat je kwetsbare kant zichtbaar wordt. Voor de volgende 8 methodes van grenzen naar anderen (afkomstig uit het boek ‘Hoe raak ik je aan’ van Wibe Veenbaas en Piet Weisfelt) zijn de namen van dieren gebruikt wiens gedrag daarop lijkt. Herken je er één of twee?

1. Struisvogel

Je trekt je terug uit de dagelijkse werkelijkheid, kruipt in je bed, blijft thuis. Je vermijdt het contact volledig.

2. Kameleon

Je bent het voortdurend met de ander eens: en vervloeit zo met de ander dat je niet meer weet wat je zelf wil/vindt.

3. Duif

Je stelt je als de zwakste op en nodigt hiermee uit dat mensen je op dat zwakke punt pikken. Je lijkt hiermee kwetsbaar, maar je zorgt er wel voor dat mensen je niet pikken op je eigenlijke kwetsbare plek.

4. Oester

Je maakt je onaanraakbaar door je te verschuilen achter rationaliteit, zakelijkheid, nuchterheid.

5. Stekelvarken

Je stelt je voortdurend kwaad en/of agressief op. Je creëert isolement door anderen van je af te laten keren.

6. Haas

Je vlucht voor de dagelijkse werkelijkheid: alle vragen en problemen die naar kwetsbaarheid kunnen leiden worden ontweken: ‘Dat vond ik echt vervelend dat dat gebeurde.’ Reactie: ‘Fijn dat het vandaar zulk mooi weer is he? Wat hebben we het gezellig nu.’

7. Kievit

Je toont voortdurend belangstelling voor de ander. Daarmee zorg je dat de aandacht vooral niet op jou gevestigd wordt.

8. Brulaap

Je maakt veel lawaai; met grote verhalen, veel lachen en stoere praat hou je de nabijheid af.

En zoals altijd zit 80% van de oplossing al in het bewust worden van dat je dit doet en waarom je dit doet. Dan ontstaat er keuzeruimte om het anders te doen. En hóe je het kunt doen, dat lees je volgende donderdag in het vervolg van deze serie over grenzen.

Niels is coach en heeft zijn eigen praktijk: nielsvansanten.nl. Hij werkt ervaringsgericht, lichaamsgericht, experimenterend, onderzoekend, op basis van getoetste, effectieve modellen en theorie. Binnenkort zal stressedout.nl e-courses en Masterclasses gaan organiseren . Op de hoogte blijven? Schrijf je in voor de Minder Stress Mail o.v.v. ‘innerlijke rust’ en jij hoort als eerste wanneer we beginnen!

LEES OOK: HOE WEET JE OF JE TE LANG OVER JE GRENZEN HEBT LATEN GAAN?